Kleine Groepen Waarom?/Wat Maakt Een Leider Geweldig?

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Huidige versie van 29 okt 2009 om 19:04

Precies op de plek waar de snelweg had moeten zijn, bevond zich een golfbaan. Normaal gesproken zou ik me best kunnen vermaken op een golfbaan, maar niet onder deze omstandigheden. Het was als volgt, mijn vrouw Lesley en ik waren op bezoek geweest bij een vriend en op de terugweg waren we verdwaald. We hadden geen kaart. Hoe langer we door het platteland rondreden, hoe donkerder het werd. Na genoeg verkeerde bochten gemaakt te hebben om onze kinderen de stuipen op het lijf te jagen, vonden we eindelijk de gemiste snelweg (misschien was hij verplaatst…?), en gingen we eindelijk - veel te laat - richting huis.

Zo gaan dingen als je verdwaald bent: de spanning stijgt en je verdoet je tijd. Een kleine groep leiden is eigenlijk niet veel anders. Om effectief te zijn, moet de groep een duidelijke richting hebben. Om preciezer te zijn, de leider moet een duidelijke richting voor ogen hebben. En, of je nou een groep leidt of een van de leden van de groep bent, het is belangrijk dat je begrijpt wat de leiderspositie inhoudt.

LATEN WE BIJ HET BEGIN BEGINNEN...

Wat is het doel van een kleinegroepleider? Als je terugkijkt naar een bijeenkomst - of een heel jaar van samenkomen - hoe weet je dan of je wel of geen succes hebt gehad? Wat willen de gemeenteleiders dat je bereikt met je groep? Zonder een goed begrip van het doel, zal je kleine groep van hot naar her gaan zonder enig besef te hebben van een opdracht.

Iets dat wij in onze kerk gedaan hebben om doelloosheid te voorkomen is een duidelijke definitie geven.

Onze kleinegroepleiders zijn er…:

om een verlengstuk te zijn van de herderlijke bediening van de gemeente...

door een omgeving te creëren...

waarin Gods Woord kan worden toegepast...

zodat groei, zorg en relaties zullen ontstaan.

Elk onderdeel van deze definitie is belangrijk, dus laten we er eens goed naar kijken.

Om een verlengstuk te zijn van de herderlijke bediening van de gemeente. De Schrift leert ons dat gemeentes als schaapskuddes zijn, met herders om over de schapen te waken. Deze herders, ook wel voorgangers genoemd, hebben van God de opdracht gekregen om de mensen die Hij ze heeft toevertrouwd te leiden, te voeden en voor ze te zorgen. In iedere gemeente, afgezien van de hele kleine, is deze taak te zwaar om door één of zelfs een paar mensen gedaan te worden. Mozes kwam hier achter toen hij in z'n eentje de problemen van een paar miljoen Israëlieten probeerde op te lossen tijdens hun 40-jarige trektocht door de woestijn. Totdat zijn schoonvader langskwam en hem de volgende raad gaf:

“Het is niet verstandig wat je doet. Je zult er nog onder bezwijken en de mensen die bij je komen ook. Dit is een veel te zware taak voor jou, je kunt die niet alleen aan. Luister, ik zal je een goede raad geven en moge God je dan ter zijde staan. Jij moet het volk bij God vertegenwoordigen en hun geschillen aan Hem voorleggen. Prent hen Zijn wetten en voorschriften in en leer hen welke weg ze moeten bewandelen en welke plichten ze moeten vervullen. Maar zoek daarnaast onder het volk een aantal doortastende, vrome mannen, die betrouwbaar zijn en zich niet laten omkopen, en geef hen de leiding over groepen van duizend, van honderd, van vijftig en van tien. Zij moeten altijd over het volk rechtspreken. Belangrijke geschillen leggen ze aan jou voor, in minder belangrijke geschillen doen ze zelf uitspraak. Zij zullen je last verlichten door die samen met jou te dragen. Als je het op deze manier aanpakt en als God het wil, kun je het volhouden en kunnen al die mensen tevreden naar hun tenten gaan.” (Exodus 18:17-23)

Dankzij Jethro's inzicht, die bijdraagt aan een belangrijke Bijbelse definitie van leiderschap, leerde Mozes hoe hij beter in de noden van de Israëlieten kon voorzien en het ondertussen zelf langer kon volhouden!

Het is Gods bedoeling dat elke voorganger betrouwbare en Godvrezende mannen herkent en traint, om ze daadwerkelijk gezag en verantwoordelijkheid te geven om een verlengstuk van de herderlijke bediening van de gemeente te zijn. Zoals het voorbeeld van Mozes laat zien (en andere voorbeelden uit het Nieuwe Testament) zijn kleine groepen hier het meest effectief voor. Kleine groepen zijn van onschatbare waarde voor de plaatselijke gemeente om alle leden in contact te brengen met getrainde en begiftigde kleinegroepleiders, die hen op vele manieren dienen en toerusten. Op deze manier kunnen voorgangers zich meer bezighouden met het verkondigen van Gods Woord en het toerusten van anderen voor de bediening.

Maar voorgangers moeten nooit vervreemd raken, ze moeten altijd beschikbaar zijn om moeilijke zaken op te lossen als die zich voordoen. Die beschikbaarheid beschermt de kleinegroepleiders tegen het onjuiste beeld dat zij nu de taak van voorganger hebben. Kleinegroepleiders vertegenwoordigen de voorgangers, ze vervangen ze niet.

Door een omgeving te creëren. Laatst was ik in een restaurant waar ze een hippe, veelkleurige menukaart met chocolade milkshakes hadden. Ik vind chocolade milkshakes heerlijk. Ik ging helemaal uit mijn dak! Toen ik aan de beurt was, meldde de serveerster mij tot mijn grote verbazing, dat ze me geen milkshake kon geven.

In het restaurant was alles aanwezig voor het verkopen en de verorbering van een heerlijke chocolade milkshake: melk, ijs, chocoladesiroop en een hongerige klant! Helaas voor mij was er geen mogelijkheid om al deze elementen samen te brengen. De milkshaker had het begeven.

In het gemeenteleven kan het precies zo gaan. Er kunnen geweldige preken en onderwijs zijn, bekwame leiders en hongerige christenen. Maar als er geen omgeving is waar al deze elementen samen kunnen komen, is teleurstelling het resultaat.

De zondagsdienst is duidelijk een goed moment om Gods Woord te brengen, maar waar en hoe wordt het Woord toegepast? Zondagmorgen is een uitstekend moment voor mensen om samen te komen, maar hoe zullen deze mensen veranderen van ‘oppervlakkige kerkkennissen’ naar ‘mensen die verantwoording aan elkaar afleggen’? De zondagsdienst biedt vele mogelijkheden voor de werking van de Geest, maar organisatorisch gesproken, hoe kan iedereen daar zijn specifieke gave uitoefenen? Dat gaat gewoonweg niet.

Kleine groepen bieden bij uitstek de mogelijkheid om een heleboel belangrijke doelen van de gemeente te behalen, die in de zondagsdienst onmogelijk zijn. De kleinegroepleider bewijst de gemeente een dienst van onschatbare waarde door deze faciliteit aan te bieden.

Waarin Gods Woord kan worden toegepast. De Bijbel is de leidraad voor ons geloof en voor alles wat we doen. Alleen de Bijbel leert wat God van ons verwacht en wat we moeten geloven over God. Geen ander boek is toereikend om ons toe te rusten met alles wat we nodig hebben om in Gods genade en tot eer van Hem te leven. De kleinegroepleden zullen hun bijeenkomsten vaak gebruiken om het onderwijs van de zondagsdienst uit te diepen. We moeten vasthouden aan Gods Woord en het toepassen in onze levens, zodat we meer en meer op Jezus gaan lijken.

Zodat groei, zorg en relaties zullen ontstaan. Er zijn vandaag de dag een heleboel kleine groepen. Van de Anonieme Alcoholisten tot de plaatselijke Hell's Angels, mensen komen om verschillende redenen bij elkaar. Het Woord geeft drie goede redenen om in kleine groepen bij elkaar te komen: om heiliging te bevorderen, om zorg te verbreden en om (h)echte relaties te ontwikkelen. Kleine groepen zijn niet de enige manier in het gemeenteleven waar groei, zorg en relaties verder ontwikkeld kunnen worden, maar ze zijn wel van levensbelang. Ze bieden een omgeving waarin Gods Woord persoonlijk en praktisch toegepast kan worden, waar vriendschappen ontstaan en opbloeien, en waar nietchristenen iets kunnen ervaren van het leven met God.

Deze waarheid heeft invloed op onze definitie van een goede kleinegroepleider.

Het succes van een kleine groep wordt niet bepaald door het aantal leden van de groep, hoe snel de groep in aantal groeit, of hoe vaak ze samen komen, maar of de leden van de kleine groep steeds meer sterven voor de zonde en rechtvaardiger gaan leven. Een goede kleine groep is niet één waarvan je achteroverslaat van de Bijbelkennis die de leider heeft, maar een waarvan iedereen oprecht bij elkaars leven betrokken is. Een modelbijeenkomst is er niet één die drie uur duurt omdat de leider de discussie langs verschillende onderwerpen laat gaan, maar één waarin iedereen zijn zonden aan de anderen belijdt en Bijbelse waarheden toepast in alle aspecten van zijn dagelijks leven.

HOE HELP IK EEN KLEINE GROEP OM ZEEP IN VIER SIMPELE STAPPEN?

Het is niet moeilijk om te falen als leider. Voor de meesten van ons gaat het zelfs heel natuurlijk. Hier zijn een paar goede suggesties om je te helpen bij het in recordtijd om zeep helpen van je kleine groep. ☺

Tip 1: Doe alles zelf.

Anderen trainen is hard werken. Het kost tijd. Vaak doen deze beginners het ook nog eens niet precies zoals jij en dat is natuurlijk onacceptabel. Ze kunnen zelfs nieuwe dingen gaan proberen! Plus dat het eng is mensen te vragen om je te helpen. Is het niet gemakkelijker om alles zelf te doen? Als dit niet werkt, hebben we hier nog een suggestie voor je: doe helemaal niets! Doe de voorbereidingen op het allerlaatste moment, ... zodat het nieuw en fris zal zijn! Lees alles even snel door terwijl jij je haar goed doet en bedenk de discussievragen tijdens het zingen. Niemand zal het merken.

Tip 2: Doe er alles aan om een onafhankelijke mini-kerk te worden.

Kleine groepen zijn een prima uitlaatklep voor de ambitieuze doch gefrustreerde leider. In plaats van je zelf als onderdeel van een team te zien - samenwerken in het orkest van kleine groepen om God groot te maken door de visie te vervullen die Hij de voorgangers gegeven heeft - houd je jezelf voor dat jij de enige bent die werkelijk weet wat de wil van God is en wat de richting voor je kleine groep is. Doe er alles aan om te zorgen dat de groep loyaal is aan jou en je persoonlijke stijl van leiderschap. Zorg ervoor dat je (met je unieke charme en wijsheid) altijd in het middelpunt staat van alles wat er gebeurt. Probeer je groep zo autonoom mogelijk te maken, zodat de leden er geen behoefte aan hebben om deel te nemen aan andere aspecten van het gemeente- leven. Een goede manier om dit te bereiken is om zo veel activiteiten te plannen dat de leden het altijd druk hebben met elkaar. Bijzonder effectief is om activiteiten te plannen tegelijk met andere gemeenteactiviteiten, zodat de groepsleden regelmatig moeten kiezen tussen, laten we zeggen kamperen met jouw groep en de zondagsdienst.

2 Een van de mooiste aspecten van betrokkenheid bij je kleine groep is dat je weet dat je een plaatselijke gemeente dient. Hier zijn vier vragen om zeker te weten dat dit het geval is in jouw groep:

Ja? / Nee?

• Weet je de visie van de oudsten wat betreft kleine groepen en de gemeente in het algemeen?
• Vraag jij je oudste om advies als je toekomstplannen maakt voor de groep?
• Zijn je groepsactiviteiten en evangelisatie-acties bedacht met de plaatselijke gemeente in gedachten?
• Versterkt je betrokkenheid in de kleine groep je betrokkenheid in de gemeente?

Tip 3: Zorg ervoor dat je overal een antwoord op hebt.

Tijdens de gesprekken kun je als leider gemakkelijk de boel verzieken door te laten zien dat je uitgebreide kennis hebt op Bijbels, theologisch, historisch en sportgebied. Als iemand een vraag stelt, spring er dan gelijk bovenop, zodat iedereen onder de indruk raakt van je scherpe geest. (Als je te lang wacht, loop je het risico dat iemand anders het probeert en er een heuse discussie ontstaat!) Zorg er boven alles voor dat de samenkomsten een ‘vraag het de expert’- opzet hebben. Bij ieder woord moeten ze aan je lippen hangen. En als je ergens het antwoord er niet op weet, niet opgeven. Maak je er met stijl van af. Twee effectieve manieren zijn de suggestie wekken dat het ronduit een domme vraag was of de vraag doorspelen zodat niet jij, maar iemand anders voor schut staat.

Tip 4: Wees zuinig met bemoediging.

Denk na over 1 Thessalonicenzen 5:11 Kun je één opmerking bedenken waarmee je één persoon in je kleine groep kunt opbouwen?

Zoals iedereen weet, brengt bemoediging leven in een groep, net zoals de lente bloemen voortbrengt. Daarom wil je het koste wat kost vermijden. Een succesvolle manier is om de aandacht op jezelf en je ‘optreden’ als leider gericht te houden, zodat de anderen gewoonweg niet opvallen. Een andere manier is om zoveel regels, richtlijnen en verwachtingen te hebben dat gewoon niemand bemoediging verdient. Waarschijnlijk werkt het nog het beste als je tijd neemt om ieders fouten en tekortkomingen nadrukkelijk aan te wijzen en Gods genade over hun leven maar helemaal te vergeten. Als je het op deze manier doet, dan garandeer ik je dat het mis gaat.

Er zijn natuurlijk nog andere manieren om een goede kleine groep om zeep te helpen. Maar ik hoop dat deze komische aanpak je herinnert aan de grote verantwoordelijkheid die God aan leiders gegeven heeft. Hoewel je niet de plaats inneemt van de voorganger, vertegenwoordig je hem wel en jouw gedrag zal meer invloed hebben op het leven van de groep dan dat van enig ander. Dit zou je moeten aansporen om je leven op Gods genade te bouwen, de zonde die nog in je leeft te kruisigen en om stevig vast te houden aan de Heilige Geest. Want alleen door Hem kun je God leren kennen en sterven aan de zonde. Als leider zet je ook de trend als het gaat om nederigheid. Wees eerlijk en stel je kwetsbaar op, vertel over je worstelingen en zonden en sta echt open voor feedback van je groep en je voorganger. Probeer aan deze mensen te vragen: “Hoe kan ik jullie nog meer dienen?”

EISEN AAN KLEINEGROEPLEIDERS

Ooit was het in onze gemeente zo dat mensen een kleine groep gingen leiden voordat ze lang genoeg in de gemeente kwamen om lid te worden. Later sloegen we naar de andere kant door en geloofden we dat de eisen aan een kleinegroepleider ongeveer dezelfde waren als die voor een oudste.

GEDENKWAARDIGE MOMENTEN UIT DE GESCHIEDENIS VAN DE KLEINE GROEP

Ik was pas twee maanden kleinegroepleider toen onze samenkomst samenviel met Halloween. Een man in onze groep had zijn katholieke buurvrouw uitgenodigd. Vlak voor de samenkomst belde Tom me op. Hij zei dat hij niet kon komen, omdat hij zich niet lekker voelde. Maar hij had zijn buurvrouw weg zien gaan… gekleed in een duivelkostuum.

Ze verscheen precies zoals Tom had gezegd: in een rood duivelkostuum inclusief de hoorntjes, de staart en de hooivork. Ik probeerde haar tegen te houden aan de deur. “Dit is een boeiend kostuum,” begon ik, “maar we vieren geen Halloween hier….”

“Oh, geen probleem,” zei ze, - ondertussen liep ze gewoon door - “ik dacht: ik verkleed me als Maarten Luther, hij was tenslotte de duivel uit de hel.”

Hoewel we dit voorval niet op de spits dreven – we vervolgden de samenkomst alsof er niets vreemds aan de hand was – was dit wel de reden waarom we in de periode daarna minder actief gingen evangeliseren.

- Gerard Snyder (Brookhaven, PA)

Ergens er tussenin liggen redelijke kwalificaties, die voldoen aan Exodus 18:21 (doortastende, vrome mannen, die betrouwbaar zijn en zich niet laten omkopen), Handelingen 6:3 (mannen uit uw midden, die bekend staan als vervuld van de Geest en vol wijsheid) en Timotheüs 3:8-10 (oprechte mannen, die zich waardig gedragen, niet verslaafd aan wijn zijn of uit zijn op oneerlijke winst, die vasthouden aan de diepe waarheden van het geloof met een oprecht geweten, beproefd zonder dat er iets tegen ze is). In onze gemeente hebben we de volgende tien kwalificaties voor kleinegroepleiders opgesteld:

Toegewijd. Een effectieve leider is met zijn hele hart toegewijd aan zijn gemeente, zijn voorgangers en de doelen die zij hebben gesteld voor die gemeente. Dit houdt in dat hij erkent dat Gods soevereine hand hem naar die gemeente heeft gebracht, met die leiders. Dit geeft hem een geloofsbasis van waaruit hij zijn gemeenteleiders kan ondersteunen, bemoedigen en vertegenwoordigen. Een leider die deze visie heeft, zal dezelfde waarden en doctrines hebben en de accenten leggen die zijn voorganger ook zou leggen als hij er in eigen persoon bij was. Hij zal er naar streven om de toewijding van de groep aan de Heer, de plaatselijke kerk en haar voorgangers te versterken, in plaats van aan zichzelf. Zo’n leider zal zich ervoor inzetten om de mensen in zijn groep te leiden op de wegen van God en in de unieke uitingen van Gods genade die werkzaam is in die kerk.

“Leiderschap is geen titel die je het recht geeft om anderen iets op te leggen: het is een bekwaamheid die je uitoefent, een dienst ten gunste van de hele groep.” - Fred Smith

Beproefd karakter. Toen Mozes en ook de apostelen op zoek waren naar mannen om in sleutelposities te dienen, zochten ze naar degenen ‘uit hun midden’ die een beproefd karakter hadden. Het is duidelijk dat mannen eerst getest moeten worden voordat ze een leiderstaak aanvaarden. Ze moeten geen leider gemaakt worden, tenzij en totdat ze voldoende karakter hebben laten zien. Indien dit principe veronachtzaamd wordt, zal Gods naam oneer worden aangedaan wanneer leiders in zonde vallen.

Karakter is verplicht – daar valt niet over te onderhandelen. Van alle vaardigheden zoals het vermogen om een groep bij elkaar te brengen, krachtige uitoefening van geestelijke gaven, goed kunnen spreken, het leiden van discussies of aanbidding, is er niet één toereikend voor Bijbels leiderschap. Er moet ook duidelijk karakter aanwezig zijn. We zoeken naar niet zondeloze perfectie, maar de potentiële leider moet de vruchten van de Geest en toenemende nederigheid laten zien, een consistent vermogen hebben om zijn tijd en verantwoordelijkheden te managen, net als genoeg volwassenheid om voor zijn eigen ziel te zorgen en daarnaast genoeg genade overhouden om voor anderen te zorgen.

Voor verdere studie: lees Johannes 5:19. Jezus wist dat hij ‘niets’ uit zichzelf kon doen; hij was volledig onderworpen aan de wil van Zijn Vader. Toon jij dezelfde onderdanigheid aan gezag?

Onderworpen. Het Griekse werkwoord onderwerpen (hypotasso) is een combinatie van twee woorden. Het ene betekent ‘onder’ en het andere ‘iets of iemand de leiding geven’. Samen betekenen ze ‘onder iets of iemand de leiding geven’. Oftewel, een leider die effectief wil zijn moet begrip hebben van zowel gezag als onderwerping – hij moet erkennen dat zijn gezag over anderen afhankelijk is van zijn bereidheid om onder autoriteit te staan. Als burger staat hij onder gezag van de staat (Rom. 13:1); als christen staat hij onder Gods gezag (Jak. 4:17); als gemeentelid staat hij onder het gezag van de gemeenteleiders (1 Kor. 16:16). Als echtgenoot heeft hij gezag ‘over’ zijn vrouw (Ef. 5:23); als vader ‘over’ zijn kinderen (Ef. 6:1) en op het werk kan hij gezag hebben ‘over’ bepaalde werknemers (Ef. 6:5). Jezus verbaasde zich over het geloof van de centurion, die, omdat hij zichzelf zag als iemand in gezag en onder gezag, zich actief onderwierp aan het gezag van Jezus (Mat. 8:5-10).

3 Als je aan het dienen bent als kleinegroepleider, bedenk dan bij de volgende vragen wat jouw reactie is:

Hoe reageerde je op je vorige leider?

Onderworpen <-> Niet Onderworpen

Als je oudste je een instructie geeft, luister je dan zorgvuldig en aandachtig?

Onderworpen <-> Niet Onderworpen

Als de Heilige Geest je overtuigt van zonden, weersta je Hem dan of ben je blij met Zijn correctie?

Onderworpen <-> Niet Onderworpen

Zou je baas op je werk je omschrijven als respectvol, makkelijk te leiden en met een verlangen om anderen te helpen?

Onderworpen <-> Niet Onderworpen

Als je op dit moment een groep leidt of aspiraties hebt om in de toekomst een groep te leiden, ga dan niet voorbij aan de volgende vraag: “Onderwerp ik mijzelf aan gezag? Ben ik een goede volgeling?”

Liefde voor mensen. Zoals eerder gezegd, het leiden van een kleine groep betekent dat je dient als een verlengstuk van de oudsten in het hoeden van de kerk. Het is essentieel dat een man die deze taak op zich neemt in toenemende mate moet houden van de mensen waarvoor hij zorgt. De Bijbel gebruikt het woord ‘huurling’ voor iemand die op de schapen past – en dus technisch gezien de herder is - maar wiens enige motivatie persoonlijke winst is. (Joh. 10:11-13). Hoewel de kleinegroepleiders in onze gemeente niet enthousiast kunnen raken van het salaris dat ze krijgen (€0,00!), zijn er genoeg zelfzuchtige en ongoddelijke redenen die iemand er toe kunnen brengen om een groep te leiden. Een effectieve leider moet gemotiveerd worden door liefde voor Gods mensen en een oprecht verlangen om ze te dienen, terwijl ze bezig zijn om op Jezus te gaan lijken. Die liefde uit zich op de volgende manier: doordat hij voor ze bidt, ze ondersteunt in moeilijke situaties en ze bemoedigt, maar ook dat hij ze corrigeert, vermaant en als het nodig is instructies geeft.

“De meeste mensen beoordelen de raad die ze ontvangen aan de hand van de manier waarop ze de genegenheid van de raadgever ontvangen. Zorg ervoor dat je een tedere liefde hebt voor je mensen en laat het vervolgens merken door de

manier waarop je hen toespreekt en met ze omgaat, … laat hen zien dat alles wat je doet voor hun eigen bestwil is en niet voor jezelf.”

- Richard Baxter

Een goed huwelijk (indien van toepassing). Het is niet moeilijk om te begrijpen waarom iemand met een slecht huwelijk zich niet kan kwalificeren voor het leiden van een kleine groep.

Waarschijnlijk zal hij enige moeite hebben om het respect van de groep te behouden, wanneer hij de leden vraagt om een opdracht te doen en zij tettert: “Moet je hem eens horen! Jij hebt niet één van de laatste drie opdrachten gelezen en dat weet je maar al te goed!”

Om het simpel te zeggen, leiderschap begint thuis. Iedereen die zijn vrouw niet kan leiden in de wegen van Gods wijsheid en genade is gewoon niet geschikt om een groep te leiden. En hij zou zeker niet moeten worden aangemoedigd om zijn gebreken aan anderen over te brengen!

Denk na over Psalm 78:72. Zou je het niet geweldig vinden om geleid te worden door iemand met dezelfde levenswaarden? Davids vaardigheid in het leiden van zijn mensen ontstond niet zomaar. Hij werd getraind door God en door anderen.

Toegerust. Zoals we al eens eerder hebben gezegd, is het doel van de kleinegroepleider het bevorderen van heiliging, zorg en (h)echte gemeenschap in zijn groep. Er is specifieke training nodig om dit te bereiken. Onderwerpen voor de training zouden dingen moeten zijn als het doel en de praktijk van kleine groepen in jouw gemeente, net als praktische vaardigheden zoals het leiden van gesprekken, aanbidding in de kleine groep, tijdmanagement, delegeren, het trainen van nieuwe leiders, enzovoort. Verder zou elke leider onderricht moeten krijgen in de meest basale en meest belangrijke doctrines zoals rechtvaardiging en heiliging.

Regelmaat in geestelijke oefening. Een leider moet nu al datgene zijn waarvoor hij anderen roept. Wanneer hij anderen dichter bij God roept, moet hij zelf ook vooruitgaan. Het consequent beoefenen van geestelijke disciplines helpt hem niet alleen een waardig rolmodel worden, maar zo voorziet hij ook in brandstof voor zichzelf. Hoe kan hij de waarheid brengen als hij niet zichzelf elke dag onderdompelt in het enige betrouwbare boek van Gods waarheid? Waarmee zal hij zijn groep voeden als hij zelf niet bij God geweest is? Hoe kan hij de leiding van de Geest aanvoelen als hij zelf geen relatie met de Heilige Geest ontwikkelt? Als zijn ziel niet wordt verfrist, hoe kan hij dan anderen verfrissen? En wat anders dan de tegenwoordigheid van zijn Maker zal zijn geest verfrissen?

Voor verdere studie: lees Romeinen 12:6-8. Wat is volgens deze tekst uiteindelijk nodig voor effectief leiderschap?

Goed leiding kunnen geven. Karakter, training, liefde voor mensen en dergelijke zijn allemaal essentieel voor de leider. Hetzelfde geldt voor de gave van leiderschap. Maar het is gemakkelijk om deze gave te overschatten. De kleinegroepleider is geen ‘mini-voorganger’ die 15 uur nodig heeft om een groepsgesprek voor te bereiden, ook hoeft hij niet in staat te zijn om mensen door de meest moeilijke omstandigheden te helpen. Toch moet hij goed leiding kunnen geven. De mensen moeten hem graag willen volgen. Hij moet in staat zijn om besluiten te nemen op een manier die niet dictatoriaal noch democratisch is. Hij moet de leiding van de Heilige Geest kunnen onderscheiden.

Hij moet over de nodige zelfcontrole en discipline beschikken om een discussie in de goede richting te sturen, om zo de groep op het juiste pad te houden. Ook moet hij de moed hebben om de groepsleden op hun fouten te wijzen en de wijsheid wanneer en hoe dit te doen. Dit zijn slechts een paar dingen die vallen onder de gave van leiderschap - een gave die zeker kan worden gecultiveerd en ontwikkeld, maar die in zekere mate al aanwezig moet zijn.

4 Welke van de volgende mogelijkheden lijkt de beste manier om iemand te confronteren met een zonde of met een verkeerde karaktertrek?

• Vraag gedurende een groepsdiscussie:

“Is er iemand anders die ook zo zat is van het feit dat Bill altijd liegt tegen iedereen?”

• Geef het volgende briefje aan Mary tijdens de aanbiddingsdienst op zondag:

“Zo spreekt de Heer: als je het gebouw verlaat om een sigaret te roken, zal Ik vuur zenden vanuit de hemel.”

• Nodig Randall uit voor een diner en vertel hem dat hij geen toetje krijgt voordat hij berouw toont voor zijn gulzigheid.

• Vraag Sarah, na gebed en bestudering van de Bijbel, wat een goed tijdstip zou zijn om het een keer te hebben over een zonde die een gedeelte van haar leven beheerst.

Tienden geven. Niet erg nodig om deze kwalificatie uit te leggen. De manier waarop we ons geld uitgeven, laat zien waar onze prioriteiten liggen. Iemands trouw in het geven van tienden onthult een heleboel over iemands beeld van God en zijn visie op de gemeente. Zou jij willen dat iemand die geen tienden geeft, verantwoordelijk is voor jouw groep?

Het moet een man zijn. Het zal je ondertussen duidelijk zijn geworden dat we aannemen dat een kleinegroepleider een man behoort te zijn. Zo begrijpen wij de Bijbel, hoewel we geloven dat het gepast is voor een vrouw om een kleine groep te leiden die alleen maar uit vrouwen bestaat (Titus 2:1-5).

Voor sommigen zal alleen-mannelijk leiderschap een punt van discussie of opschudding zijn. We leven in een tijd waarin, zowel in de kerk als in de maatschappij, er voor vrouwen steeds meer mogelijkheden zijn om rollen te vervullen die oorspronkelijk alleen voor mannen bestemd waren. Onze overtuiging wat dit punt betreft is niet cultureel, maar gebaseerd op gezond en helder Bijbels onderwijs.

Mannen en vrouwen hebben veel overeenkomsten. Ze zijn allebei naar Gods beeld en gelijkenis geschapen (Gen. 1:27). Ze hebben allebei de vervallen menselijke natuur geërfd (Gen. 3:22- 24). Als gelovigen kunnen ze beiden profiteren van redding (Gal. 3:26-29), delen in de verwachting dat ze volledig verlost zullen worden op de dag van Christus, genieten van de vervulling met de Heilige Geest en voldoening vinden als rentmeesters van het evangelie. Maar naast deze gelijkwaardig gedeelde voordelen, is er duidelijk Bijbels onderwijs die bevestigt dat er een belangrijk en wonderlijk verschil in rol en functie is.

HOE ZIT HET MET DE VROUW VAN DE KLEINEGROEPLEIDER? De vrouw van een kleinegroepleider zou haar man moeten steunen door haar geestelijke gaven te gebruiken, zodat de groep geestelijk groeit, zorgt voor elkaar en echte gemeenschap ervaart. Ze zou hetzelfde karakter moeten hebben als haar man. Dit betekent een consequente beoefening van de geestelijke gaven, toewijding aan de gemeente en liefde voor de mensen. De dingen die ze doet zullen echter wel afhangen van haar kracht, haar gaven, in welke levensfase ze zich bevindt en de hoeveelheid tijd die ze beschikbaar heeft. Ze is niet de co-leider, noch zou ze de verantwoordelijkheid daarvoor moeten voelen. Elke vrouw van een kleine groepleider zal op verschillende manieren actief zijn binnen een groep, maar ze zal wel een toewijding laten zien om de groep te dienen op een manier die zij en haar man geschikt achten.

De door God geïnspireerde woorden van de Bijbel onthullen dat man en vrouw verschillend zijn in hun man-zijn en vrouw-zijn. Deze verschillen zijn door God ontworpen en door de apostelen bevestigt (1 Tim. 2:11-14, 1 Pet. 3:1-7). Deze fundamentele verschillen tussen mannen en vrouwen zijn niet cultureel bepaald. Om nog preciezer te zijn, ze zijn geen gevolg van de zondeval. Bij de schepping maakte God Adam leider en hoofd in zijn relatie met Eva (Gen. 2:18-24). Al voor de gevolgen van de zonde had God aan Eva het voorrecht gegeven om voor Adam een hulp te zijn.

Man en vrouw zijn gelijkwaardig in het dragen van het beeld van God, maar ze hebben verschillende gezagsniveaus gekregen. Dit is niet een concept waar Bijbelgetrouwe christenen van welke tijd dan ook, moeite mee zouden moeten hebben. We zien namelijk hetzelfde relatiepatroon in de Drieeenheid: de Zoon onderwerpt zich vol vreugde aan de wil van Zijn gelijke, de Vader; de Geest gaat zowel van de Vader als de Zoon uit.

Het is Gods bedoeling dat deze verschillen, waarin man en vrouw elkaar aanvullen, zichtbaar zijn in de gemeente en thuis. In de gemeente zijn besturende en onderwijzende functies uitsluitend weggelegd voor mannen. Het leiden van een kleine groep valt hier ook onder: zorg voor mensen, ze advies en richting geven.

Voor verdere studie: lees voor een voorbeeld van verschillende rollen binnen de Drie-eenheid 1 Korinthiërs 8:6; lees voor een voorbeeld van de autoriteit van de Vader over Jezus Lucas 22:42.

In de ogen van sommigen lijkt deze overtuiging een beperking en verkeerd. Onze ervaring is echter dat het vrouwen de vrijheid geeft om de taken en functies te vervullen die God voor hen heeft weggelegd. We vertrouwen er dan ook op dat kleine groepen die deze Schriftgedeeltes bestuderen, in de woorden van Wayne Grudem, “… het Bijbels man- en vrouw-zijn in al haar waardigheid, zoals God ze geschapen heeft, zullen ontdekken en de vreugde van het elkaar aanvullen. Zo wordt meer en meer het beeld van God in hun leven zichtbaar.”

HOE LEID JE EEN DYNAMISCH GESPREK?

Wat maakt een kleinegroepavond goed? Leiders, hier zijn een paar tips. Zorg ervoor dat je een schone en plezierige omgeving voor de samenkomst zelf hebt. Je kunt iemand aanwijzen die de mensen verwelkomt en zo aan een warme en vriendelijke sfeer bijdraagt, vooral voor gasten. De geestelijke diepte en de muzikale kwaliteit van de aanbidding zullen niet helemaal kunnen concurreren met de ervaring van de zondagochtend, maar als je de aandacht op God gericht houdt en op Zijn wonderlijke genade, kun je zelfs opbouwende aanbidding hebben zonder instrumenten of goede zangers. Moedig je groep aan te streven naar de hoogste gaven, vooral die van profetie, waardoor God op een unieke manier kan bemoedigen, vertroosten en versterken. Tijd nemen om elkaar te dienen en voor elkaar te bidden is een vitaal onderdeel van een kleine groepsamenkomst. Dit kun je tijdens de aanbidding of na de discussie doen.

Een onderdeel dat in het bijzonder sterke leiderschapsvaardigheden vergt, is de discussie. Laten we eens vier stappen bekijken die jou kunnen helpen bij het effectief leiden van een discussie.

Onthoud dat Gods Woord toepassen het doel is. Hier draait het allemaal om in je groep – het uitwerken van Gods Woord in het dagelijks leven van je groepsleden. Blijf toegewijd aan dit doel. Als je dat niet doet, zullen de discussies geleidelijk verworden tot debatten, het vertellen van verhalen, of ‘wie-overtreft-mij’-sessies. Zelfs wanneer het discussiemateriaal uit een artikel of een boek komt, moet het doel van de leider onveranderd blijven. Leg de nadruk op de Bijbelse waarheid van wat de auteur zegt. Alleen het Woord is nuttig voor het onderwijzen, vermanen en corrigeren, zodat een dienaar van God voor zijn taak en voor alle goede werken volledig wordt toegerust (2 Tim. 3:16-17).

Stel goede vragen. Het bedenken van goede vragen is hard werken. Zelfs als je een lijst met goede vragen hebt, is er nog veel te doen. Een leider moet het materiaal ruim van tevoren en zorgvuldig doornemen (dat is iets anders dan een half uur van tevoren!). Denk na over de mensen in je groep. Welke onderwerpen dienen hen het beste? Welke waarheden over God zouden extra aandacht verdienen? Bid en vraag de Geest van God om je naar die waarheid te leiden waar je groep het meeste voordeel van heeft. Dit is geen religieuze formaliteit, maar een voortdurende relatie met en afhankelijkheid van God.

Goede vragen dragen bij aan de interactie tussen mensen en het materiaal en helpen zo om het toe te passen in hun levens. Een goede manier om een discussie te leiden is om te beginnen met observatie, vervolgens interpretatie en tot slot toepassing.

Observatie: Wat zijn de feiten? Bijvoorbeeld: welke details noemt de auteur? Wat zijn de sleutelwoorden en –ideeën?

Interpretatie: Wat betekenen de feiten? Bijvoorbeeld: wat probeert de schrijver duidelijk te maken aan de mensen aan wie hij schrijft? Waarom schrijft hij dit? Wat is zijn belangrijkste punt? Hoe zou jij het doel van de schrijver samenvatten?

Het doel van interpretatie is simpel maar erg belangrijk: begrijpen wat de schrijver probeerde duidelijk te maken aan het oorspronkelijke publiek. Veel van de moderne christelijke studiematerialen gaan systematisch voorbij aan de ‘originele bedoeling’ en sturen de lezer in plaats daarvan gelijk in de richting van de uitleg van het Bijbelgedeelte die zij er aan geven. Deze aanpak moeten wij categorisch afwijzen. Professor Walt Russell heeft een prachtig artikel geschreven waarin hij de valkuilen van het ‘wat-betekent-het -voor-mij’-interpreteren laat zien. We hebben het herdrukt en toegevoegd als appendix achter in dit boek - zorg dat je het niet mist!

Voor verdere studie: lees Spreuken 19:24. Kun jij je een triester beeld voorstellen waarin je een waarheid wordt voorgeschoteld, maar waar je de waarheid niet kunt toepassen?

Toepassing: Wat ga ik er aan doen? Bijvoorbeeld: waarom denk je dat we dit materiaal bestudeerd hebben? Wat vertelt het over onszelf? Op welke manier wil God ons leven beïnvloeden door deze informatie? Wat zou je voortaan anders doen, nu je dit weet?

Houd tijdens de discussie de doelen voor ogen. Als ik een discussie leid, dan wens ik dat er een aantal dingen gebeurt. Ik wil dat iedereen meedoet. Dat betekent dat ik moet optreden tegen praatgrage mensen en de stille mensen voorzichtig op de voorgrond moet brengen. Tijdens de discussie houd ik de vragen die ik heb voorbereid en de belangrijke punten die ik wil behandelen voor me. Zo heb ik gelijk door wanneer we van het pad afdwalen in plaats van een vruchtbare discussie te hebben. Terwijl ik me aan de opzet voor de avond houd, probeer ik tijdens de discussies ook gevoelig te zijn voor de richting waarin de Heilige Geest ons leidt, voorbereid om me aan te passen of van richting te veranderen wanneer dat gepast is. Soms blijkt een onbeduidende opmerking van iemand het topje van de ijsberg te zijn. Een gevoelige reactie van mijn kant kan iemand helpen om meer open te zijn.

Dring aan op de toepassing. Het meest uitdagende aspect van het leiden van een discussie is om op de toepassing aan te dringen. De leider die nalaat om toepassing te brengen, leidt zijn groep van een blij pad naar misleiding. Jakobus leert ons dat alleen luisteren naar Gods Woord zonder te doen wat het zegt, zelfbedrog is (Jakobus 1:22). Wij denken vaak dat meer over God weten hetzelfde is als meer op Hem lijken. FOUT! Informatie op zich is onvoldoende. Er is verandering nodig. (Demonen weten wat zuivere leer is, maar ze worden er niet door veranderd.) Er moet een respons zijn. We moeten het toepassen. We moeten veranderen, door de kracht van de Heilige Geest en voor de glorie van God. De zonde in ons is aan het werk in ons vlees, maar wij moeten het doden.

Het is nodig dat de rechtvaardigheid die we hebben ontvangen van Christus de Gekruisigde, nu, door Gods genade steeds meer omgezet wordt in een werkende heiligheid die weerspiegelt in onze gedachten, intenties, waarden, gewoontes, besluiten, woorden en daden.

Waar kun je dit beter doen dan in een kleine groep? Is er een beter moment dan tijdens een discussie waarin Gods Woord centraal staat?

LEIDEN EN MOTIVEREN DOOR GENADE

“Je slechtste dagen zullen nooit zo slecht zijn dat ze buiten het bereik zouden vallen van Gods genade. En je beste dagen zullen nooit zo goed zijn dat je Gods genade niet nodig zou hebben.” – Jerry Bridges

In 1985 werd een groot deel van Centraal- Mexico getroffen door een zware aardbeving die in een groot gebied een enorme verwoesting met zich meebracht. De intensiteit van deze beving - 8.1 op de schaal van Richter - werd immens vergroot doordat Mexico City in de bedding van een droog meer gebouwd is. Toen de aarde begon te beven, werd de zachte grond onder de stad vloeibaar en versterkte zo de trillingen. De afwezigheid van een rotsbodem onder de grond maakte de verwoesting boven de grond des te erger. Het leven van een christen moet worden gebouwd op de rotsbodem van Gods genade. Je bent alleen door genade gered. Alleen door genade word je geheiligd en verander je. Alleen door genade zul je straks in majesteit worden opgenomen. De basis voor onze relatie met God was, is en zal altijd zijn: sola gratia, alleen genade! Een capabele kleinegroepleider zorgt ervoor dat zijn leven en dat van zijn groep stevig op de Rots staan - de persoon en het reddende werk van Jezus Christus.

Groei jij in genade? Hier zijn een paar vragen die je kunt gebruiken om je ‘genademeter’ te controleren:

• Ben jij je meer bewust van wat Jezus voor jou aan het kruis gedaan heeft, dan van wat jij onlangs voor Hem gedaan hebt?
• Word je ontmoedigd door je zwakheden of zoek je daarin de kracht van God?
• Als jij je niet goed hebt voorbereid op een kleinegroepavond, verwacht je dan het ergste?
• Ben jij je na een kleinegroepavond pijnlijk bewust van alles wat er beter gekund had?
• Kun je om jezelf lachen?
• Wat valt je eerder op, iemands geestelijke groei of zijn of haar fouten?
• Heb je na een goede kleinegroepavond het gevoel dat God meer tevreden over je is dan na een slechte kleinegroepavond?
• Ga je nieuwe ideeën uit de weg omdat je bang bent om te falen?
• Als jij je goed hebt voorbereid, heb je dan het idee dat je een speciale portie van Gods aanwezigheid en kracht in de kleinegroepavond verdient?
• Staat het Kruis centraal in al je samenkomsten?
• Heeft je groep een groeiend vertrouwen in Gods soevereiniteit, heiligheid en genade?
• Worden je samenkomsten gekenmerkt door vreugde of door regels?

Denk na over Efeziërs 2:8-9 Vergeet nooit – echt nooit! – de fantastische waarheid die je in deze twee verzen kunt lezen.

Een kleinegroepleider vervult een unieke en vitale rol in de gemeente. Hij dient de gemeenteleiders door een verlengstuk te zijn van hun bediening. Hij dient zijn groep door een gelegenheid te bieden waarin, door Gods Woord toe te passen, ze kunnen groeien in heiligheid, zorg kunnen ontvangen en geven en goddelijke relaties kunnen ontwikkelen. Hij dient zijn God door te groeien in genade terwijl hij anderen de weg daarnaar toe wijst.

GROEPSDISCUSSIE

1. Vertel in één zin wat jij denkt dat het doel van deze groep is en vergelijk daarna je antwoord met de anderen.
2. Waarom is een kleine groep ideaal om te groeien?
3. Wat waren jouw antwoorden bij vraag 2 op bladzijde 64?
4. Hoe goed doet de leider van jouw groep het? Geef een cijfer op de schaal van 1 (geen schade) tot 10 (totale verwoesting).
5. Waarom denk je dat de schrijver zoveel nadruk legt op het toepassen van Gods woord?
6. Hier is jouw kans om een voorbeeld in nederigheid te zijn, o moedige leider: in welke van de tien kwalificaties voor leiderschap voel jij je het meeste tekort schieten? En voor welke voel jij je juist het meest geschikt?
7. Wanneer was de laatste keer dat een discussie in je kleine groep helemaal afdwaalde van het onderwerp? Wat zou je kunnen doen om dat de volgende keer te voorkomen?
8. Wordt je groep geleid in een atmosfeer van genade?

AANBEVOLEN LITERATUUR

Opbouwend leiderschap: wijsheid uit het boek Nehemia, J.I. Packer (Heerenveen: Barnabas, 1997, ISBN: 9050307140) (Vertaling van: A Passion for Faithfulness: Wisdom from the Book of Nehemiah)

Recovering biblical manhood and womanhood, John Piper en Wayne Grudem (Wheaton, IL: Crossway Books, 1991)

The making of a leader, J. Robert Clinton (Colorado Springs, CO: NavPress, 1998)

Spiritual leadership, J. Oswald Sanders (Chicago, IL: Moody Press, 1994)