Zeven manieren om uw team te verbeteren

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Het is niet Jezus’ bedoeling dat zijn volgelingen hun werk alleen doen.

Hij is die ene unieke leider van zijn kerk. Geen collega’s. De rest van ons volgt met elkaar zijn voorbeeld door samen te werken. Alleen hij is “de machtige herder van de schapen” (Hebreeën 13:20)¹, de hoogste herder (1 Petrus 5:4), Hem die uw ziel behoedt (1 Petrus 2:25). Zijn bedoeling is dat zijn lagere herders samenwerken. Hij ging in z’n eentje naar Golgotha. Wij gaan door het vuur als team.

Tijdens zijn dienst zond Jezus zijn discipelen twee aan twee voor zich uit (Lucas 10:1). En overal in het Nieuwe Testament is leiderschap in de lokale kerk altijd gezamenlijk: ten eerste de apostelen, dan de oudsten/leiders/toezichthouders (Handelingen 14:23; 20:17, 28; Efeziërs 4:11; Filippenzen 1:1; 1 Timotheüs 4:14; 5:17; Titus 1:5; Jakobus 5:14; 1 Petrus 5:1, 5). Leven, leiden en werken als een team is van vitaal belang zowel in principe als in de praktijk van het kerkleven.

Hier volgen zeven manieren, uit vele anderen, voor evangelische teams (en vooral voor teamleiders) om de dynamiek van een team gezond en op peil te houden.

Inhoud 1 1. Verzorg en bescherm vertrouwen bewust. 2 2. Houd zorgvuldig de teamgrootte (en communicatie) in de gaten. 3 3. Besteed ruimschoots tijd aan uw team. 4 4. Streef op bescheiden wijze eenheid op alle gebieden na. 5 5. Problemen in de knop vastberaden aanpakken. 6 6. Bewaak met liefde de toegangspoort. 7 7. Leun vreugdevol op de wijsheid van het team.

1. Verzorg en bescherm vertrouwen bewust.

Effectieve teams werken op basis van vertrouwen, en dat kost wat. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Het is het waard om behoorlijk wat tijd en energie te investeren in het opbouwen van vertrouwen en ervoor te zorgen dat het niet verloren gaat.

Vertrouwen wordt opgebouwd door met zij die het dichts bij ons staan (onze teamgenoten) om te gaan met uiterste, in plaats van minimale, zorg en respect. Net als in ons gezin, kan onze neiging zijn om de relaties om ons heen als een gegeven aan te nemen en onze meeste energie en aandacht te besteden aan buitenstaanders. Als zo’n intuïtie niet wordt bijgesteld, zullen we snel zien dat het vertrouwen met zij die het meest van belang zijn, afbrokkelt.

In een omgeving van de lokale kerk heeft vertrouwen tussen leiders een voorbeeldfunctie voor de hele kerkgemeenschap. Zoals het bij de leiders gaat, zal het al snel ook gaan bij de mensen. Onenigheid tussen predikanten leidt tot partijenstrijd binnen de kudde. Om op lange termijn als kerk te bestaan conform de gemeenschappelijke visie van Filippenzen 1:27-28 – “dat u één van geest bent en eensgezind strijdt voor het geloof in het evangelie. Laat u op geen enkele manier door uw tegenstanders angst aanjagen” – is zichtbaar vertrouwen tussen leiders nodig.

2. Houd zorgvuldig de teamgrootte (en communicatie) in de gaten.

Mensen zijn begrensd. God heeft ons zo gemaakt. Hij heiligde de eindigheid in de schepping en heiligde het nog eens toen Jezus ons vergezelde als mens. Eindigheid is geen foutje maar iets dat erkend en niet verwaarloosd moet worden.

Hoe aardig het ook klinkt om zoveel mogelijk mensen in het team te hebben, des te groter de groep wordt, des te moeilijker het zal zijn om alle neuzen in dezelfde richting te houden. De “communicatielijnen” zoals Larry Osborne² waarnam, nemen met elk lid exponentieel toe. Veel teams dreigen ongezond te worden eenvoudigweg omdat ze te omvangrijk zijn.

Evalueer met elke uitbreiding van uw raad van oudsten, pastorale ploeg, of ander kerkteam, de groepsdynamiek en houd teamleden goed in de gaten. Houd in het achterhoofd dat meer leden niet altijd betekent meer effectiviteit.

3. Besteed ruimschoots tijd aan uw team.

Gezonde teams kosten tijd. In een gevallen wereld zijn ze d’r niet zomaar, zelfs niet bij Christenen. Je kunt niet beknibbelen op gezamenlijke tijd (kwalitatief noch kwantitatief) en denken dat op de lange termijn alles in orde zal komen. Relaties binnen het team zijn uw investering waard. Die “binnenwaartse” focus hoeft niet persé af te leiden van uw gezamenlijk doel zolang u ervoor zorgt dat u geen afzonderlijke kliek wordt maar leert om er samen van te genieten als jullie op zending zijn.

Het kan aanvoelen als vertraging wanneer u tijd van waarde doorbrengt met uw managementteam maar dat is een gezonde vertraging, eentje die ervoor zorgt dat u niet te ver vooruit loopt en zo de aansluiting met de groep zou verliezen. Zoals Osborne het duidt: “Wanneer een groep mensen de gezamenlijke tijd uitbreidt, is er een overeenkomstige toename in hun onderlinge respect en waardering” (40). Dat klinkt als algemeen gezond verstand maar helaas is het geen algemeen gebruik.

4. Streef op bescheiden wijze eenheid op alle gebieden na.

Als een kerkelijk team het grondig eens is over een duidelijke, gedeelde visie wie God is, en hoe hij zich heeft geopenbaard in Jezus en de Schriften, en wat hij in de wereld doet, en hoe onze opdracht daarmee verband houdt, valt het op wat voor kameraadschap en gezonde team spirit naar boven kunnen komen. Het is de moeite waard om jarenlang eraan te werken om het team theologisch gelijkgestemd te krijgen. Het is een prachtige, rijke en onmisbaar ding om het grondig eens te zijn over de belangrijkste waarheden van het universum.

Ook is er naast de leer nog meer belangrijke eensgezindheid na te streven. In de teamsamenstelling is het van vitaal belang om ook verenigd te zijn in de filosofie evenals in vriendschap. Teams zijn niet slechts denktanks; ze moeten ook praktisch zijn. Gezamenlijk nemen ze initiatieven en handelen ze in de wereld. Dat betekent dat ze beslissingen moeten nemen over de methodiek hoe hun visie over God in het alledaags leven en in het kerkleven te verspreiden.

Dus respect en vriendschap zijn van vitaal belang. Het is goed voor vrienden, niet alleen maar voor partners, om samen de leiding te hebben. Pastorale teams moeten geen kliek zijn maar het strekt tot ieders voordeel dat leden ware vrienden zijn en graag bij elkaar zijn.

5. Problemen in de knop vastberaden aanpakken.

De gesprekken die je niet wilt hebben hardnekkig blijven opdringen. Om op lange termijn als team gezond te blijven, moet je bereid zijn om te praten over wat onplezierig en mogelijk problematisch is. De belangrijkste onderwerpen om te tackelen zijn doorgaans die die we het meest vrezen. Die brengen spanningen naar voren die we liever uit de weg willen gaan.

De onderwerpen die we negeren, zullen niet verdwijnen door weg te kijken. Wanneer u vermoedt dat iemand gefrustreerd gaat raken of zich buitengesloten gaat voelen of arrogant gedrag gaat vertonen, tackle het dan proactief. Spreek liefdevol de waarheid zodra dat kan. Laat het niet verslonzen.

Ga ervan uit dat de spanning negatiever zal worden, niet positiever, tenzij iemand het initiatief neemt om dat onaangenaam gesprek te voeren. En als het ondergronds wordt, zal het alleen maar groeien, knagen en erger dan voorheen terugkeren naar de oppervlakte. Verwaarlozing van spanningen tussen teamgenoten is een indicatie voor het uiteenvallen van het team, het is slechts een kwestie van tijd.

6. Bewaak met liefde de toegangspoort.

Het is de extra tijd en zorg waard om iemand eerst aan de tand te voelen voordat deze lid wordt van het team. Op de lange termijn is het veel gemakkelijker en beter om iemand niet bij het team te voegen dan deze persoon later uit het team te moeten verwijderen. Stel al de moeilijke theologische en praktische vragen die je maar kunt bedenken. Stel die lastige vragen over de smetjes in hun verleden. Waarom verlieten ze hun vorige kerk of team? Welke problemen hadden ze in het verleden met teamleden? Welke stappen hebben ze ondernomen, überhaupt, om zich te richten op hun aandeel daarin?

Zie uw pastoraal team als eentje waarop elk lid altijd een beroep kan doen. Het team wordt afgeremd door de zwakste schakel. Knijp aan de toegangspoort tot het team geen oogje toe.

7. Leun vreugdevol op de wijsheid van het team.

Leer met vreugde dat dingen niet volgens uw gang gaan. God brengt ons samen in teams en zorgt dat we samen de kerkelijke dienst verzorgen want dat is beter voor ons en beter voor zij die we dienen. Dat kan in theorie gemakkelijk te beamen zijn maar is moeilijk te omarmen als de gezamenlijke wijsheid van het team omtrent een bepaald onderwerp indruist tegen onze eigen voorkeur. Vraag in zulke momenten God om hulp bij het geloven in de wijsheid van het team boven de eigen inzichten. Hoe armzalig zou het zijn als de evangelische dienst alleen maar zou gaan zoals u dat wilt – met al uw persoonlijke zwakheden en blinde vlekken.

Het mag een vreemde vreugde lijken om te koesteren, maar het is een belangrijk kenmerk van Christelijke volwassenheid. Zelfs als onze persoonlijke mening over sommige evangelische besluiten afwijkt, hebben we de gelegenheid om een stap terug te doen en te proberen de wijsheid te zien in hoe God de anderen van ons team leidt, en hem voor hen te danken – en voor het ons niet in de steek laten in de totstandkoming van deze beslissingen.

---

Noot van de vertaler

¹ Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21)
² Pastor en auteur van diverse boeken over leiderschap