Wij prijzen onze ellende

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Romeinen 5:1-5¹

Wij zijn dus als rechtvaardigen aangenomen op grond van ons geloof en leven in vrede met God, door onze Heer Jezus Christus. 2 Dankzij hem hebben we door het geloof toegang gekregen tot Gods genade, die ons fundament is, en in de hoop te mogen delen in zijn luister prijzen we ons gelukkig. 3 En dat niet alleen, we prijzen ons zelfs gelukkig onder alle ellende, omdat we weten dat ellende tot volharding leidt, 4 volharding tot betrouwbaarheid, en betrouwbaarheid tot hoop. 5 Deze hoop zal niet worden beschaamd, omdat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de heilige Geest, die ons gegeven is.

Inhoud 1 Vertrouwen in God 2 Beproevingen voor uw geloof 3 “Wees gelukkig met uw ellende” 4 Genade werkt via de waarheid 5 God betekent voor christenen het hebben van zekerheid

Vertrouwen in God

Wat moet er gebeuren om van iemand een christen te maken – een kind van God? Eerst wordt hem het evangelie bekend gemaakt – het historisch feit dat God zijn Zoon naar de wereld zond om te sterven voor zondaren en om op te staan uit de dood triomferend over de dood en de hel voor een ieder die in hem gelooft. De Heilige Geest opent het hart om in deze evangelie te zien dat Christus geloofwaardig is en meer gewild is dan alle menselijke schatten. En dus vertrouwt het hart op Christus voor alles wat God ons belooft in hem. Als dat geloof ontstaat, zijn we gerechtvaardigd voor God. Anders gezegd, via dat geloof verenigt de Geest van God ons met Christus zodat zijn dood onze dood wordt en zijn leven ons leven wordt. God legde hem de wandaden op, die wij begingen en God legde op ons de rechtvaardigheid die hij volbracht. Hij neemt onze zonden, hoewel hij ze niet beging. En wij nemen zijn rechtvaardigheid hoewel we deze nicht volbrachten. Dus door het geloof dat ons verbindt met Christus staan we voor God vergeven voor al onze zonden en rechtvaardig dankzij de toegerekende rechtvaardigheid van Christus.

Op basis van dat geweldig fundament dat ons tot christenen maakt, zegt Paulus in Romeinen 5:1 dat we in vrede met God leven – en roept hij ons op om van deze vrede te genieten (volgens de beste handgeschreven overlevering: “laat ons vrede hebben met God”) – en zegt dat we toegang gekregen hebben tot Gods genade (vers 2), en zegt dat we ons gelukkig prijzen (en gelukkig moeten prijzen) in de hoop te mogen delen in de luister van God. De luister van God en onze uitbundige vreugde hierover is het doel van de rechtvaardiging door het geloof. Dat is waar alles in het christelijk leven voor is bestemd. Rechtvaardiging door het geloof is ontwikkeld om ons te helpen ons gelukkig te prijzen in de hoop te mogen delen in Gods luister. We worden als rechtvaardig gerekend voor God zodat we uiteindelijk bij God kunnen zijn, hem kunnen zien en het genot kunnen hebben van hem, de oneindig verzadigende Werkelijkheid, voor altijd en eeuwig.

Beproevingen voor uw geloof

Maar voordat de eeuwige dag aanbreekt, komt er iets anders in het christelijk leven, namelijk beproevingen. Daar gaan de verzen 3-5 over. Hoe moeten we die opvatten en ermee omgaan? Paulus’ antwoord is dat ze een genadige en doelgerichte plek in het christenleven hebben en dat we ze zouden moeten prijzen.

Dit neem ik niet licht op en zeg ik ook niet voor de vuist weg. Vandaag, zoals God het wou, is het de Internationale Dag van het Gebed voor de Vervolgde Kerk. Een korte blik in de brochure in onze eredienstmap zal alle oneerbiedigheid, lichtzinnigheid en oppervlakkigheid wegnemen uit onze discussie over beproevingen. Onderaan de eerste pagina staat:

Christenen die niet vermoord zijn, worden vaak onderworpen aan wrede martelingen of hersenspoelingen – pogingen om hen te dwingen hun geloof te verloochenen. In sommige delen van de wereld worden christelijke vrouwen bruut verkracht om hun trouw aan Christus te breken, terwijl kinderen als slaven verkocht worden voor een kleine $ 15. Duizenden kwijnen jaar na jaar weg in gevangenissen of strenge werkkampen.

Als Paulus in Romeinen 5:3 zegt: “En dat niet alleen (wat wil zeggen, we prijzen ons niet alleen gelukkig in de hoop te mogen delen in zijn luister), we prijzen ons zelfs gelukkig onder alle ellende” – als hij dat zegt, spreekt hij niet als een toeschouwer maar als iemand die ook lijdt. Paulus’ lijdenswegen waren lang en stenig. Maar in 2 Corinthiërs 12:9 zei hij “maar hij [Christus] zei: ‘Je hebt niet meer dan mijn genade nodig, want kracht wordt zichtbaar in zwakheid.’ Dus laat ik mij veel liever voorstaan op mijn zwakheid, zodat de kracht van Christus in mij zichtbaar wordt.” Kijk, zoals er staat “we prijzen ons gelukkig onder ellende” hier in Romeinen 5:3, zegt hij in 2 Corinthiërs 12:9 dat hij zich “veel liever” laat voorstaan op of “gelukkig prijst” (synoniemen) om zijn zwakheid. Paulus bracht in de praktijk wat hij preekte.

En wat hij bedoelt met “zwakheid” in 2 Corinthiërs 12:9 laat hij ons in de volgende vers zien: “Omdat Christus mij kracht schenkt, schep ik vreugde in mijn zwakheid: in beledigingen, nood, vervolging en ellende. In mijn zwakheid ben ik sterk.” Met ellende wordt de hele reeks van noden, zwakheden, ziekte en problemen bedoeld in Romeinen 5:3, niet alleen maar vervolgingen. En Paulus zegt dat hij zich er gelukkig om prijst in plaats van erover te mopperen en te klagen.

Dus als we kijken naar de rol van ellende in het christenleven, heb dan in het achterhoofd dat dit testen voor uw geloof zijn. Dat kunnen beproevingen zijn bestaande uit gezondheidsschade of beproevingen bestaande uit gebroken of gespannen relaties, of beproevingen bestaande uit problemen dan wel teleurstellingen op het werk, of beproevingen bestaande uit ongelukken dan wel natuurrampen, of beproevingen bestaande uit verbale of fysieke aanvallen, of misschien dagelijks ongemak van files tot problemen met het sanitair. Alles wat het leven bemoeilijkt en bedreigend is voor uw geloof in de goedheid, macht en wijsheid van God is een beproeving.

Die zijn normaal, niet abnormaal. Het zou abnormaal voor een christen zijn zoiets niet te hebben want Paulus leerde alle kerken, volgens Handelingen 14:22: “dat wij pas na veel beproevingen het koninkrijk van God binnen kunnen gaan.”

“Wees gelukkig met uw ellende”

Nu zegt hij in Romeinen 5:3 iets verbazingwekkends: “Wees er gelukkig mee.” Dat is wat hij doet. Dat is waartoe hij ons oproept. Hoe kan dat zijn? Het antwoord van vers 2 is dat we toegang hebben tot Gods genade. Dit is Gods almachtige kracht om ons te helpen hoewel we dat niet verdienen. U bezit niet de sleutel tot deze wonderbaarlijke, bovennatuurlijke levenswijze die christenen onderscheidt van de wereld, God wel. De kracht om blij en gelukkig te zijn met ellende komt van de almachtige genade die we krijgen door te vertrouwen op Gods beloftes.

Hier is daarvan een voorbeeld uit 2 Corinthiërs 8:1-2. Paulus heeft het over de manier waarop Macedonische christenen blij zijn met hun beproevingen zelfs in grote armoede. Zoek de sleutel: “Broeders en zusters, wij willen u niet onthouden wat Gods genade tot stand heeft gebracht in de gemeenten van Macedonië: ze zijn door ellende zwaar op de proef gesteld, maar vervuld van een overstelpende vreugde en ondanks hun grote armoede zeer vrijgevig.” Hebt u de sleutel gevonden: “Gods genade” heeft dat tot stand gebracht. En dat zorgde voor een onbedwingbare vreugde over een lange lijdensweg (test) vol beproevingen. En deze vreugde over de beproevingen vloeide over in liefde.

Hoe gaan we er tegenwoordig mee om als ons dingen tegenzitten? Berusten we dan in de genade van God, ervaren vreugde in God en blijven we van mensen houden? Of vergeten we de genade van God, vloeien we over van geklaag, zijn we met onszelf ingenomen en kritiek spuiend in plaats van liefdevol? Dus de almachtige kracht van genade is de sleutel. Wij hebben toegang tot zijn genade, zegt Paulus in vers 2.

Maar genade werkt niet als magie. Het werkt via de waarheid. U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u bevrijden (Johannes 8:32) – van geklaag en van verlammende frustraties en van een kritiek spuiende geest. Genade opent de ogen van het hart voor de waarheid en laat het hart neigen om het te omarmen en ermee te leven.

Genade werkt via de waarheid

Welke waarheid? Dat is waar de rest van deze tekst over gaat. Er zijn vier waarheden waarvan Paulus wil dat we die kennen en erover nadenken. Dat is hoe genade ons zal veranderen in vredige, vreugdevolle mensen die zich gelukkig prijzen met onze beproevingen.

1. Ellende leidt tot volharding.

Romeinen 5:3 zegt: “En dat niet alleen, we prijzen ons zelfs gelukkig onder alle ellende, omdat we weten dat ellende tot volharding leidt.” Een ander woord voor “volharding” is “vastberadenheid.” Met andere woorden, als er iets ergs gebeurt in uw leven, wat pijn, frustratie en teleurstelling oplevert en uw geloof kijkt dankzij de genade naar Christus en zijn macht, zijn voorziening, zijn vriendschap, zijn wijsheid en zijn liefde, en u geeft niet toe aan wrok, verbittering en geklaag dan volhardt uw vastberaden geloof. Het wordt sterker. Hoe is het dan sterker? Het is sterker zoals gehard staal sterker is: d’r is meer nodig om het te breken. Ellende is als het vuur dat het staal van het geloof hardt. Dus als Paulus zegt: “ellende leidt tot volharding,” bedoelt hij dat de vuurproeven der ellende door God bedoeld zijn om uw geloof onbreekbaar te maken.

Dat is de eerste waarheid die genade gebruikt om van ons gelukkige mensen te maken, die vreugde scheppen in ellende en van anderen houden. De tweede waarheid is:

2. Volharding leidt tot betrouwbaarheid.

Romeinen 5:3-4a: “We prijzen ons zelfs gelukkig onder alle ellende, omdat we weten dat ellende tot volharding leidt, volharding [leidt] tot betrouwbaarheid.” De nadruk ligt hier op het woord “betrouwbaar” (dokimen²). Het idee is dat wanneer je metaal in het vuur houdt en het er volhardt en vastberaden weer uitkomt, je kunt zeggen dat het metaal “bewezen”, “authentiek” of “oprecht” is. Dat is wat hier wordt bedoeld. Wanneer je door een beproeving gaat, je geloof getest wordt en het volhardt, krijg je een wonderbaarlijk gevoel van authenticiteit. Je voelt dat je geloof echt is. Het is getest. Het heeft de test met volharding doorstaan. En daarom is het echt, authentiek, bewezen en oprecht.

Das is de tweede waarheid die Gods genade gebruikt om van ons het soort mensen te maken, dat zich gelukkig prijst met ellende. De derde is daarvan afgeleid:

3. Betrouwbaarheid leidt tot hoop.

Romeinen 5:3-4: “We prijzen ons zelfs gelukkig onder alle ellende, omdat we weten dat ellende tot volharding leidt, (4) volharding [leidt] tot betrouwbaarheid, en betrouwbaarheid [leidt] tot hoop.” Hoe gaat dat in z’n werk? Hoe leidt “betrouwbaarheid” tot hoop?

Het is het antwoord dat wanneer je geloof getest is in beproeving, volhardde en dus als echt en authentiek is bewezen, je weet dat je echt bent en niet een nep-christen, en dat geeft je de hoop dat je waarlijk een kind van God bent en zijn glorie zult erven. Met andere woorden, een van de grootste obstakels naar volle en sterke hoop op de glorie van God is de angst dat we hypocriet zijn – dat ons geloof niet echt is, we het slechts van onze ouders hebben geërfd en gemotiveerd worden door dingen die God geen eer brengen. Een van de doelen van beproevingen in onze levens is ons overwinning geven over die angsten en ons vol van hoop en vertrouwen als kinderen van God maken.

Dus God voert ons door moeilijke tijden om het staal van ons geloof te harden en ons te laten zien dat we echt, authentiek, oprecht en betrouwbaar zijn, en op die manier de hoop te geven dat we waarlijk de glorie van God zullen erven en niet veroordeeld zullen worden.

Overgebleven is nu één waarheid die de genade van God gebruikt om ons tot mensen te maken, die zich gelukkig prijzen in ellende. Eigenlijk is het geen waarheid maar een ervaring:

4. De hoop die geïnspireerd is door betrouwbaarheid zal ons niet teleurstellen want God geeft ons de ervaring van zijn liefde in onze harten door de Heilige Geest.

Romeinen 5:5: “Deze hoop zal niet worden beschaamd, omdat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de heilige Geest, die ons gegeven is.”

Wat kunnen we hierover zeggen? Wel, we zouden er meer over moeten zeggen dan waarvoor we tijd hebben deze morgen. Wat ik dus ga doen, is er iets over vertellen en dan verder gaan met deze vers en de verzen 6-8 integreren in het antwoord in de week na Dankzeggingsdag.

God betekent voor christenen het hebben van zekerheid

Maar deze morgen zal ik alleen het volgende vertellen: Wanneer u een christen bent, gunt God u echt dat u de zekerheid hebt mee te erven in de glorie van God. U zult naar de hemel gaan wanneer u sterft, niet naar de hel; en u zult deel uitmaken van Christus’ toekomstig koninkrijk en voor altijd leven in de nieuwe hemel en op de nieuwe aarde met ononderbroken vreugde en zonder ellende. De waarheid in vers 5 is dat God ons die zekerheid geeft door de Heilige Geest.

Paulus weet dat er meer is dan één vijand van deze zekerheid. Eentje is de angst dat we hypocriet zijn. We zouden nep-christenen kunnen zijn, helemaal geen christenen, zelfs als we religieus zijn en toebehoren aan de kerk. Hij leert ons hier dat tegenspoed Gods omvangrijk testgebied is voor de echtheid van het geloof. En hij brengt ons genadevol door beproevingen zodat ons geloof echt zal blijken te zijn en wij hoop zullen hebben omdat we geen hypocrieten zijn.

Er is nog een andere vijand van onze zekerheid. Wat als het doel van ons geloof niet klopt? Niet alleen ons geloof maar ook waarin we geloven. Wat als we door de ellende komen met bewezen geloof en groeiende hoop, en uiteindelijk blijkt deze hoop op zand te zijn gebaseerd? We dachten dat God van ons hield maar het blijkt dat hij dat niet deed. Misschien bestaat hij niet eens. Dat is ook een groot obstakel voor onze zekerheid.

En Paulus’ antwoord hierop is geen argument maar een ervaring. Er bestaan argumenten en Paulus is best bereid die te gebruik. Maar hier zegt hij eenvoudigweg dat uw hoop, geworteld in de waarachtigheid van uw bewezen geloof, u niet zal teleurstellen. En u kunt dat weten want de Heilige Geest is in uw leven gekomen en is begonnen met het merkbaar uitgieten van Gods liefde in uw hart. Dat is in hoofdzaak geen argument. Dat is vooral een persoonlijke ervaring van Gods liefde die het hart invloeit met een direct gevoel van Gods werkelijkheid en liefde.

U kunt zien hoe groot en wonderbaarlijk dit is en waarom ik het gevoel heb er langer over te moeten hebben. Dus over twee weken pak ik het vanaf hier op. Wilt u in de tussentijd dan samen met mij bidden dat God deze ervaring in ons leven laat toenemen. Dat hij het onmiskenbaar maakt. Dat er een grote activiteit van de Geest in ons en onder ons zal zijn om niet alleen de zekerheid te geven dat ons geloof echt is maar dat het goed gefundeerd ligt in de liefde van God voor ons.

En als u bidt, kijk dan niet raar op wanneer de beproevingen komen. Die zullen komen. Maar wees blij en gelukkig met de liefde van God dat u ze mag gebruiken om het staal van uw geloof te harden en in uw hart te bevestigen dat u inderdaad een kind van God bent door het geloof.

---

Noot van de vertaler

¹ Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2004 (NBV)

²Grieks voor “bewijs van echtheid”