Maak je geen zorgen over je leven

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Mattheüs 6:24-34¹

Niemand kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon. 25Daarom zeg Ik jullie: maak je geen zorgen over je leven, over wat je zult eten of drinken, noch over je lichaam, over wat je zult aantrekken. Is het leven niet meer dan voedsel en het lichaam niet meer dan kleding? 26Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet en oogsten niet en vullen geen voorraadschuren; het is jullie hemelse Vader die ze voedt. Zijn jullie niet meer waard dan zij? 27Wie van jullie kan door zich zorgen te maken ook maar één dag aan zijn levensduur toevoegen? 28En wat maken jullie je zorgen over kleding? Kijk eens naar de lelies, kijk hoe ze groeien in het veld. Ze werken niet en weven niet. 29Ik zeg jullie: zelfs Salomo ging in al zijn luister niet gekleed als een van hen. 30Als God het groen dat vandaag nog op het veld staat en morgen in de oven gegooid wordt al met zoveel zorg kleedt, met hoeveel meer zorg zal Hij jullie dan niet kleden, kleingelovigen? 31Vraag je dus niet bezorgd af: Wat zullen we eten? of: Wat zullen we drinken? of: Waarmee zullen we ons kleden? – 32dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben. 33Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden. 34Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.

Er zijn koningen die het zeer effectief vinden om hun onderdanen in een constante angsttoestand te houden. Wanneer de mensen ongerust zijn over hun leven en zich zorgen maken hoe ze aan hun volgende maaltijd komen, dan zijn ze misschien gewilliger om te doen wat de koning wil om zo aan het voedsel te komen uit de opgeslagen voorraad van de koning. Bezorgdheid houdt hen in de greep. Angst maakt het koningschap sterk.

Inhoud 1 Gods koninkrijk en de zorgen van zijn mensen 2 Ieders worsteling 2.1 Mijn worsteling 2.2 Worstelingen bij jongeren 2.3 Worstelingen bij zendelingen 3 Het belangrijkste punt – negatief en positief 4 Acht redenen om niet bezorgd te zijn 4.1 1. Leven is meer dan voedsel en kleding 4.2 2. De vogels in de lucht werken en vertrouwen op God 4.3 3. Bezorgdheid levert u niets op 4.4 4. God houdt ervan dingen te verfraaien 4.5 5. Ongelovigen zijn bezorgd over voedsel en kleding 4.6 6. Uw hemelse Vader kent uw behoeftes 4.7 7. God zal uw last dragen op voorwaarde dat u zijn eer zoekt 4.8 8. De dag van morgen zorgt voor zichzelf 5 Jezus wil niet dat zijn volgers bezorgd zijn

Gods koninkrijk en de zorgen van zijn mensen

Maar een van de grootste dingen van Jezus is dat hij niet wil dat zijn mensen bezorgd zijn. Het belangrijkste punt van de tekst van vandaag is dat God zijn koninkrijk niet veilig stelt door angst te exploiteren. In tegendeel, het doel van Gods koninkrijk is om ons van angsten te bevrijden. God heeft het niet nodig om ons in een angsttoestand te houden om zo zijn macht en superioriteit in te stellen. In plaats daarvan verheft hij zijn macht en superioriteit door onze zorgen weg te nemen.

Als u wedergeboren bent; als u zonde de rug heeft toegekeerd en in de gehoorzaamheid van het geloof volger bent van Jezus als Heer, is zijn wil deze morgen dat u over niets bezorgd bent en dat u diepgaande rust, vrede en zekerheid mag ervaren. Jezus sprak deze woorden in Mattheüs 6:24-34 speciaal voor u – om u deze morgen over datgene heen te helpen waar u zoveel zorgen over heeft.

Ieders worsteling

Ik denk dat ik deze tekst vandaag voor mezelf evenals voor ieder ander gekozen heb. Ik voel onrust elke keer als ik terugkeer van vakantie. Het voelt als toen ik weer naar school ging na een lange zomer. Ik was onzeker of ik nog wel kon schrijven. Of die nieuwe leraar kon wel eens verlangen dat er regelmatig mondelinge boekrecensies voor de klas worden gehouden.

Mijn worsteling

Maar mijn worsteling met bezorgdheid vindt niet alleen aan het einde van vakanties plaats. Eigenlijk word ik elke morgen met angst wakker. Mogelijk is het een rare kronkel in mijn persoonlijkheid of een restje onbalans in de opvoeding door mijn ouders of meer voor de hand liggend, omdat er dagelijks zonde in mijn geest en hart zit. Wat ook de oorzaak mag zijn, het is nogal een ware ervaring waar ik een hekel aan heb en elke dag tegen aan loop. Dus deze preek is voor mij. Waarschijnlijk zal ik dit bandje over een paar weken uit de verzameling halen en er vroeg in de ochtend naar luisteren als ik nog voor het ontbijt jog op de loopband.

Worstelingen bij jongeren

Maar ik weet dat het niet slechts mijn probleem is. Ik kreeg vorige week een brief van een jonge vrouw uit een andere staat, die het net had uitgemaakt met een man omdat hij domweg geen enkele spirituele leiderschap in hun relatie nam. Ze sloot als volgt haar brief af: “Ik wil zo graag een leven leiden, dat God eert, en een poosje was het gemakkelijk om dit van me af te zetten door ervan te dromen een echtgenote en moeder te zijn. Maar zonder een man die waarlijk op God vertrouwt, stelt het niets voor en doet het alleen maar pijn in het hart. Soms verlies ik de hoop dat er mannen zijn die wel zo leven – maar ik weet dat ze er zijn. Dus blijf ik erop vertrouwen dat God het beste met me voor heeft.” Er zijn veel jonge mensen die zich zorgen maken of ze ooit zullen trouwen.

Worstelingen bij zendelingen

Ik kreeg vorige week een andere brief van David Jaeger, een van onze zendelingen die dient in Liberia. David was zeer eerlijk over de worstelingen van het leven in het dorp met de Gola-mensen. Hij zei: “Als ik kijk naar de toekomst van ons werk hier in Liberia maak ik me grote zorgen. Ik vraag me af of de moslims met een open hart naar onze uitleg zullen luisteren. Zullen ze het geloven? Ik maak me zorgen om het handjevol gelovigen hier. Zullen ze gehoorzaam hun gedrag en gebruik aanpassen? Bestudering van de taal is een constante bron van bezorgdheid want het is ter voorbereiding van Bijbelstudie, preken … enz.” Zendelingen raken bezorgd, jongeren raken bezorgd, predikanten raken bezorgd, ieder maakt zich zorgen.

We hebben deze morgen een woord van de Heer Jezus nodig om ons eraan te herinneren dat zijn koninkrijk niet gebouwd is op de angsten van zijn mensen. Hij heeft zich tot onze koning gemaakt juist voor het tegengesteld doel, namelijk, het wegnemen van onze bezorgdheid. In mijn eigen leven heeft puur de stelling van de Heer dat hij niet wil dat ik me zorgen maak, een sterke tendens me rust te geven. Maar als je daarbij de redenen geeft waarom we niet ongerust hoeven te zijn, worden zijn woorden pas echt indrukwekkend. Dus laten we de rest van onze tijd besteden aan het kijken naar een paar van deze argumenten in Mattheüs 6:24-34.

Het belangrijkste punt – negatief en positief

Iedereen kan overduidelijk zien dat het belangrijkste punt van deze tekst is dat discipelen van Jezus niet angstig hoeven te zijn. Vers 25: “Maak je geen zorgen over je leven.” Vers 31: “Vraag je dus niet bezorgd af: Wat zullen we eten?” Vers 34: “Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen.” Dus een ding moet blijven echoën in uw oren als u deze morgen weggaat, namelijk: “Jezus wil niet dat ik ongerust ben.”

Maar dat is alleen maar de negatieve manier om het belangrijkste punt van dit tekstdeel naar voren te brengen. Er is een positieve manier die kan worden gevonden in vers 33; namelijk, in plaats van bezorgd te zijn, “Zoek liever eerst het koninkrijk van God.” Anders gezegd, wanneer u nadenkt over uw leven, uw eten, uw kleding, uw echtgenoot, uw baan of uw missie, hoeft u zich er geen zorgen over te maken. Maak in de plaats daarvan God koning van deze zaken en van dat moment, en leg de situatie in de handen van zijn koninklijke macht en volg zijn gerechtelijke wil met het vertrouwen dat hij voor u zal werken en in al uw behoeftes zal voorzien. Het is een spannende manier van leven om in de eerste plaats het koninkrijk van God te zoeken in alle zaken en in alle momenten van het leven. Het zit vol vrijheid, vrede, vreugde en avontuur – en ontberingen; en dat is het allemaal waard. Wanneer u gelooft in het koninkrijk van uw hemelse Vader hoeft u niet ongerust te zijn over überhaupt iets. Laten we eens kijken naar de redenen waarom.

Acht redenen om niet bezorgd te zijn

Ik zie dat Jezus minstens acht redenen geeft waarom zijn discipelen niet bezorgd hoeven te zijn. De tijd is kort maar ik zal proberen ze allemaal te benoemen. Wie weet welke daarvan perfect vorm zijn gegeven om in uw speciale behoefte te voorzien?

1. Leven is meer dan voedsel en kleding

De eerste wordt gegeven in vers 25: “Maak je geen zorgen over je leven, over wat je zult eten of drinken, noch over je lichaam, over wat je zult aantrekken.” Waarom? “Het leven is meer dan voedsel en het lichaam meer dan kleding.” Wat houdt dat in?

Waarom hebben we de neiging om ons zorgen te maken over voedsel en kleding? Omdat er drie dingen zijn die we verliezen als we voedsel noch kleding zouden hebben. Ten eerste zouden we het genot verliezen. Voedsel smaakt goed. Het is aangenaam om te eten. Ten tweede zouden we menselijk lof en bewonderende blikken missen als we geen mooie kleren dragen. Ten derde zouden we geen lang leven hebben als we zonder voedsel zouden zitten of niet met warme kleren tegen de kou waren beschermd. Dus maken we ons zorgen om voedsel en kleding omdat we het lichamelijk genot of menselijk lof of een lang leven niet willen verliezen.

En Jezus antwoordt daarop: Als je in de ban bent van zorgen over deze dingen, heb je het zicht verloren op de grootheid van het leven. Het leven is in de eerste plaats niet gegeven voor lichamelijk plezier maar voor iets groters – het genoegen van God. Het leven is in de eerste plaats niet gegeven voor menselijke erkenning maar voor iets groters – de erkenning door God. Het leven is in de eerste plaats niet gegeven ter voortzetting op aarde maar voor iets groters – eeuwigheid met God in het aanstaand tijdperk.

We hoeven ons over voedsel en kleding geen zorgen te maken want voedsel en kleding kunnen niet voorzien in de grote dingen des levens – het genoegen van God, het streven naar zijn genadevol gunst, de hoop op eeuwigheid in zijn nabijheid. We maken ons evenveel zorgen over voedsel en kleding als over het verlies van zicht op de grote doelen van een op God georiënteerd leven.

2. De vogels in de lucht werken en vertrouwen op God

De tweede reden die Jezus geeft om niet bezorgd te zijn, staat in vers 26: “Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet en oogsten niet en vullen geen voorraadschuren; het is jullie hemelse Vader die ze voedt. Zijn jullie niet meer waard dan zij?” Wat we zien als we naar de vogels kijken, is niet een les in luiheid. Ze graven naar wormen en pikken insecten en bouwen hun nest met takjes en blaadjes. Maar Jezus zegt dat God hen voedt. Als we naar de vogels kijken, zien we schepselen die niet handelen alsof God alleen vandaag een genadevolle voorziener is en morgen niet meer. Vogels verzamelen niet angstvallig dingen voor de dag van Gods totale afwezigheid. Ze doen hun ding alsof wanneer morgen de zon opkomt, God nog steeds God zal zijn.

Omdat we geen wilde vogels zijn maar kinderen van onze hemelse Vader, hoeveel temeer moeten wij dan niet rekening houden met het bestaan en de genade van de God van morgen. Het grootste verschil tussen een discipel van Jezus en een vogel is dat wij de capaciteit hebben om God te eren met ons geloof. En God waardeert de uitoefening van ons geloof meer dan dat hij vogels waardeert. Dus we hoeven niet bezorgd te zijn want de vogels hebben ons geleerd dat erop gerekend kan worden dat God morgen voor ons aan de slag gaat evenals hij dat vandaag doet.

3. Bezorgdheid levert u niets op

De derde reden om niet bezorgd te zijn, staat in vers 27: “Wie van jullie kan door zich zorgen te maken ook maar één dag aan zijn levensduur toevoegen?” De reden is zeer pragmatisch: bezorgdheid levert u niets op. Het doet u geen goed. Wat het zorgwekkend probleem ook is, u kunt er zeker van zijn dat uw ongerustheid het probleem er niet minder op maakt. Het maakt u alleen maar ongelukkig terwijl u probeert er mee om te gaan. Wees dus niet bezorgd. Dat is zinloos.

4. God houdt ervan dingen te verfraaien

De vierde reden die Jezus geeft om niet bezorgd te zijn, staat in de verzen 28-30 – dit keer over de lelies. “En wat maken jullie je zorgen over kleding? Kijk eens naar de lelies, kijk hoe ze groeien in het veld. Ze werken niet en weven niet. Ik zeg jullie: zelfs Salomo ging in al zijn luister niet gekleed als een van hen. Als God het groen dat vandaag nog op het veld staat en morgen in de oven gegooid wordt al met zoveel zorg kleedt, met hoeveel meer zorg zal Hij jullie dan niet kleden, kleingelovigen?”

Als u naar een lelie kijkt, die geen eigen wil heeft om te werken en te weven, maar toch versierd is met een prachtige vorm en kleur, als u gelooft in God moet u op z’n minst één conclusie trekken. God houdt ervan om dingen te verfraaien. Maar als dat genoegen zich uitdrukt in het fraai vormgeven van het groen dat er vandaag is en morgen niet meer, dan zal voor zeker zijn genoegen in verfraaiing tot uitdrukking komen in hoe hij zijn kinderen kleedt!

Maar iemand kan opperen: God heeft mij niet mooi gemaakt! Hij heeft de arme christenen in ons land en in het buitenland niet mooi geschapen. Bent u daar zeker van? Weinigen onder ons zijn gekleed als Salomo. Dat is waar. Maar we konden ons werk niet doen als we zo gekleed zouden zijn. Ik zou alleen deze vraag willen stellen: Waar hebt u ooit een discipel van Jezus gezien die niet is aangekleed zoals nodig is voor het doen waartoe God hem heeft geroepen? Wees voorzichtig. Zet de perfectie van Gods voorziening niet af tegen een maat die minder is dan zijn roeping. En vergeet niet dat wanneer we in dit leven klaar zijn met het net als Jezus dragen van onze kruizen op gehavende schouders, er koninklijke gewaden voor ons allen zullen zijn.

5. Ongelovigen zijn bezorgd over voedsel en kleding

De vijfde en zesde reden waarom volgers van Jezus zich geen zorgen hoeven te maken, worden genoemd in vers 32: We hoeven ons geen zorgen te maken over wat we eten, drinken of aan hebben want “dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben.” Bezorgdheid over de dingen van deze wereld brengt ons op hetzelfde niveau als de wereld der ongelovigen. Het laat zien dat in wat ons blij maakt, we zeer lijken op de wereld. En zo zou het niet moeten zijn.

6. Uw hemelse Vader kent uw behoeftes

Dat laat ook zien dat we niet denken dat onze Vader in de hemel weet wat we nodig hebben. Of mogelijk denken we dat hij niet het hart van een liefhebbende Vader heeft. Bezorgdheid laat zien dat we te dicht bij de wereld staan en te ver van God. Dus wees niet bezorgd - de wereld heeft niets van eeuwigheid te bieden en uw liefhebbende, hemelse Vader weet wat uw behoeftes zijn, nu en voor altijd.

7. God zal uw last dragen op voorwaarde dat u zijn eer zoekt

De zevende reden om zich geen zorgen te maken, in vers 33, is dat wanneer u eerst het koninkrijk van God zoekt, hij voor u aan de slag gaat en u voorziet in al uw behoeftes. De beste reden om te stoppen met zorgen maken, is dat wanneer u dat doet, God begint zich zorgen namens u te maken. Het is dwaas om ongerust te willen zijn terwijl God heeft beloofd deze ongerustheid voor ons te willen dragen als we zijn koninklijke eer voorop stellen in alles wat we doen.

8. De dag van morgen zorgt voor zichzelf

De laatste reden in vers 34 luidt: “Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.” Met andere woorden: God heeft elke dag z’n portie plezier en problemen toegewezen. En net als uw dagen zal uw kracht zijn. Dus ga niet verkeerd om met de door God toegewezen problemen van morgen. Breng ze niet naar voren door u er vandaag al zorgen om te maken. Geloof dat God morgen ook God zal zijn.

Jezus wil niet dat zijn volgers bezorgd zijn

Het belangrijkste punt van dit alles is duidelijk en onmiskenbaar: Jezus wil niet dat zijn volgers bezorgd zijn. Hij stelt zijn koninkrijk niet veilig door zijn onderdanen in een staat van angst te houden. Integendeel, volgens vers 33, des te belangrijker, des te centraler zijn koninkrijk wordt in onze levens, des te minder zorgen we zullen hebben. Jezus kwam, leefde, stierf, herrees uit de dood om te zorgen dat hij kan regeren als Koning over een zorgenvrij volk.

Dus kom tot Jezus. Laat alle andere loyaliteit varen. Leg uw gelofte van trouw af voor de Koning der koningen. En zorg ervoor dat in alles wat u doet, zijn koninkrijk over uw leven duidelijk is. Dit en alleen maar dit is de weg naar vrijheid van zorgen.

---

Noot van de vertaler

¹ Tenzij anders vermeld zijn Bijbelteksten geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21)