De waarde van het bestuderen van de geschiedenis

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Een les uit Judas

De kleine brief van Judas leert ons iets over de waarde van het bestuderen van de geschiedenis. Dat is niet het belangrijkste punt van de brief. Maar het valt op.

In dit op-één-na laatste boek van de Bijbel schrijft Judas ter aanmoediging van de heiligen om “te strijden voor het geloof dat voor eens en altijd aan de heiligen is overgeleverd” (vers 3¹). De brief is een oproep tot waakzaamheid ten aanzien van mensen die zich ongemerkt onder u gemengd hebben, “goddelozen, die de genade van onze God misbruiken als voorwendsel voor losbandigheid en die onze enige meester en Heer, Jezus Christus, verloochenen” (vers 4). Judas beschrijft deze mensen in levende bewoording. Zij “lasteren alles waarvan ze geen weet hebben” (vers 10). Zij “doen niets anders dan zeuren en zagen, ze laten zich leiden door hun begeerten, brallen maar wat en praten anderen naar de mond om er zelf beter van te worden” (vers 16). Zij “die verdeeldheid zaaien en alleen op het aardse gericht zijn; ze hebben de Geest niet” (vers 19).

Dit is een verschrikkelijke beoordeling van mensen die zich niet buiten de kerk bevinden maar ongemerkt ingemengd hebben. Judas wil dat ze gezien worden als wat ze echt zijn zodat de kerk niet bedrogen word en teloorgaat door hun valse leer en immoreel gedrag.

Een van zijn strategieën bestaat uit het vergelijken van hen met andere mensen en gebeurtenissen uit het verleden. Zo zegt hij bijvoorbeeld: “Sodom en Gomorra … pleegden ze ontucht en liepen ze achter wezens aan die anders waren dan zijzelf, en nu liggen ze daar als afschrikwekkend voorbeeld, gestraft met een vuur dat nooit dooft” (vers 7). Dus Judas vergelijkt deze mensen met Sodom en Gomorra. Zijn punt hiermee is te zeggen dat Sodom en Gomorra “een voorbeeld” zijn voor wat er zal gebeuren wanneer mensen leven zoals deze indringers leven. In Judas’ gedachten is kennis van het verhaal van Sodom en Gomorra zeer nuttig bij het ontdekken van zo’n fout en om die van de heiligen weg te leiden.

Iets vergelijkbaars zit in vers 11. Judas stapelt drie verwijzingen naar historische gebeurtenissen op in de vergelijking met wat er bij de Christenen gebeurt in zijn tijd. Hij zegt: “Wee hun! Ze gaan de weg van Käin, net als Bileam geven ze zich voor geld over aan bedrog, en net als Korach gaan ze aan hun opstandigheid ten onder.” Dat is opvallend. Waarom verwijzen naar drie van deze historische voorvallen die duizenden jaren eerder plaatsvonden – Genesis 19 (Sodom), Genesis 3 (Kaïn), Numeri 22-24 (Bileam), Numeri 16 (Korach)? Waar draait het om?

Hier zijn drie items: 1) Judas neemt aan dat de lezers deze verhalen kennen! Wekt dat geen verbazing! Het was de eerste eeuw! In geen enkel huis waren boeken. Er waren geen Bijbels beschikbaar. Geen beeld- of geluidsopnames. Slechts mondelinge overleveringen. En hij nam aan dat ze weten: Wat is “de weg van Kaïn” en “het bedrog van Bileam” en “de opstandigheid van Korach”? Weet u het? Is het niet verbluffend! Hij verwacht dat ze het weten. Daarom vind ik dat onze normen voor Bijbelkennis in de kerk te laag zijn.

2) Judas neemt aan dat kennis over dat verleden de huidige situatie zal verhelderen. De Christenen zullen zo’n fout tegenwoordig beter afhandelen als ze vergelijkbare situaties uit het recente verleden kennen. Met andere woorden, de historie is waardevol voor het Christelijk leven. Als je weet dat Kaïn jaloers was, zijn broer haatte en zich ergerde aan zijn ware spirituele verbondenheid met God, zal dat je waakzaam maken om op zulke dingen te letten, zelfs onder broeders. Als je weet dat Bileam uiteindelijk zwichtte en van het Woord van God een wereldse waarde maakte, ben je beter in staat om op dat soort dingen te letten. Als je weet dat Korach de legitieme autoriteit verachtte en zich stoorde aan Mozes’ leiderschap, zal dat je beschermen tegen tweedracht zaaiend volk dat er niet van houdt dat iemand doorgaat voor hun leider.

3) Toch is het niet zeker dat God bepaalt dat gebeurtenissen plaats vinden en dat ze als geschiedenis worden vastgelegd zodat we ze kunnen bestuderen en zo meer wijsheid en inzicht betreffende het heden krijgen in het belang van Christus en zijn kerk. Houd nooit op de geschiedenis te bestuderen. Zorg dat je dagelijks wat kennis opdoet. En laat ons onze kinderen een van de beste beschermingen geven tegen de dwaasheden van de toekomst, namelijk kennis over het verleden.

Lerend met u, voor Christus en zijn koninkrijk,

Predikant John

---

Noot van de vertaler

¹ Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21)