Dienaren van uw vreugde

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Inhoud 1 Waarom Christus ons leiders gaf 2 Door God geleid via leiders 3 Een christelijke visie op leiderschap 4 Leiders zijn er voor uw vreugde 5 In uw voordeel en voor uw progressie 6 Geen grotere vreugde

Waarom Christus ons leiders gaf

We leven in een maatschappij die zeer sceptisch is geworden ten aanzien van leiderschap – soms met een goede reden.

Verhalen over gebruik en misbruik, en tegenvallers zorgen voor grote krantenkoppen. We hebben allemaal het venijn gevoeld van in de steek gelaten worden door een leider op wie we vertrouwden. De pijn en verwarring zijn echt. De wonden kunnen diep zijn. We leren ons te beschermen tegen toekomstige teleurstellingen, en cynisme lijkt een betrouwbaar pantser.

Maar de spraakmakende blunders van beroemde leiders kunnen de ware bron van onze ontevredenheid over leiding krijgen maskeren: onze liefdesrelatie met onszelf en met onafhankelijkheid. En daaraan gekoppeld zit een verwrongen idee van wat leiderschap is. Als leiderschap een symbool is geworden van status, prestatie en privilege zijn we blij zelf leiders te zijn en onze zin te krijgen maar gunnen we slechts schoorvoetend anderen die positie boven ons.

Door God geleid via leiders

Middenin al die onduidelijkheid brengt het christelijk geloof een andere boodschap. U heeft leiderschap nodig. Het is voor uw bestwil. U bent bestemd om geleid te worden. Ja, uiteindelijk door God – via de Godmens die alle autoriteit aan Vaders rechterhand inzet. Maar er is meer.

De opgestane Christus heeft bepaald dat er in zijn kerk op aarde menselijke leiders zijn. Kostbaar als het priesterschap voor alle gelovigen is – een opmerkelijke waarheid die radicaal tegen de cultuur indruiste vanaf de eerste eeuw tot de Reformatie – vandaag de dag hebben we een toenemende behoefte om opnieuw de aard en voortreffelijkheid van leiderschap in de lokale kerk te verwoorden.

Een christelijke visie op leiderschap

Een van de manieren waarop Christus zijn kerk bestuurt en haar zegent is door haar het geschenk van leiders te geven: “En Hij is het die zowel apostelen heeft aangesteld als profeten, zowel verkondigers van het evangelie als herders en leraren, om de heiligen toe te rusten voor het werk in zijn dienst. Zo wordt het lichaam van Christus opgebouwd” (Efeziërs 4:11-12)¹.

Het noemen van “herders en leraren” is van speciaal belang want dit betreft ook de dominee(s) van de kerk bij u in de buurt. U heeft nog nooit een van Jezus’ apostelen ontmoet maar de kans is groot dat u een dominee kent. Dominees zijn door Christus gegeven om zijn kerk vandaag de dag te leiden en te behouden.

Zijn zij onvolkomen? Ja. Zondig? Absoluut. Hebben sommige dominees vreselijke fouten begaan, hun kuddes om hun wol bedrogen, en precies degenen gekwetst die ze hoorden te beschermen? Droevig genoeg, ja, teveel hebben dat gedaan. Maar dat was niet omdat ze de visie vervulden van wat ware christelijke leiderschap is maar omdat ze daarin tekort schoten. Eigenlijk laten hun fouten – door tegenstelling - zien wat ware leiderschap in de kerk hoort te zijn.

Leiders zijn er voor uw vreugde

De brief aan de Hebreeën geeft deze belangrijke inkijk in de dynamiek van christelijk leiderschap:

Gehoorzaam uw leiders en schik u naar hen, want zij waken over uw leven en zullen daarvan ook rekenschap moeten afleggen. Zorg ervoor dat zij hun taak met vreugde kunnen vervullen, zodat ze geen reden tot klagen hebben: dat zou u zeker niet ten goede komen. (Hebreeën 13:17)

Hier heb je een prachtige, op het huwelijk lijkende visie van de relatie tussen de kerk en haar leiders. De leiders op hun beurt werken ten behoeve van - ten gunste van – de kerk. En de kerk op haar beurt wil dat haar leiders met plezier werken, niet kreunend en steunend, want de vreugde van de dominee in leiderschap zal in het voordeel van de kerk zelf zijn. De mensen willen dat hun leiders met vreugde werken omdat ze weten dat hun leiders werken voor dat van hun.

Kerkleiders, zoals Paulus het zegt in 2 Korintiërs 1:24, zijn bijdragers aan uw vreugde. Christus geeft zijn mensen leiders voor hun vreugde. Dat zet het wereldbeeld van leiderschap op z’n kop.

In uw voordeel en voor uw progressie

Paulus zag zichzelf als zo’n werker voor vreugde in het leven van de Filippiërs.”Omdat ik hiervan overtuigd ben, weet ik dat ik inderdaad voor u behouden zal blijven, zodat uw geloof groter en vreugdevoller wordt. Wanneer ik bij u terugkeer, hebt u des te meer reden om u op Christus Jezus te beroemen” (Filippenzen 1:25-26).

Hij zag zijn leiderschap als werken aan de vooruitgang van de kerk “zodat uw geloof groter en vreugdevoller wordt”. Hoe bereidwillig moesten de mensen zijn geweest om zich te onderwerpen aan zo’n leider? Dat wijzigt drastisch het idee van onderwerping aan een leider wanneer je weet dat die geen privédingen najaagt maar oprecht zoekt wat het beste voor u is, wat voor u uw diepste en duurzamere vreugde oplevert. “Niet dat wij over uw geloof willen heersen – u hebt tenslotte een vast geloof. Nee, wij willen slechts bijdragen aan uw vreugde” (2 Korintiërs 1:24).

U die in het algemeen sceptisch bent ten aanzien van leiders, wat als u weet dat “diegenen onder u die zich op gezag van de Heer ervoor inzetten u te leiden en terecht te wijzen” (1 Thessalonicenzen 5:12) dat niet doen om hun ego te strelen of om persoonlijke voorrechten te verzamelen of om hun wil anderen te controleren in praktijk te brengen, maar actief hun rechten opzij leggen en uit hun comfortzone stappen om door zichzelf op te offeren het initiatief nemen en energie verbreiden met het werken voor uw vreugde?

En jullie die leiders zijn in de kerk of thuis of op straat, wat als degenen voor wie u zorgt, ervan overtuigd zijn – diep ervan overtuigd zijn – dat uw autoritaire positie niet is voor zelfverheerlijking of om uzelf te promoten maar dat u werkt voor hun vreugde? Dat uw vreugde in leiderschap geen zelfzuchtige vreugde is maar een tevredenheid over de vreugde van zij aan wie u leiding geeft?

Geen grotere vreugde

Leiders proeven de grootste vreugde wanneer ze zich echt bekommeren om de belangen van anderen – wanneer ze alles doen wat in hun macht ligt om te zorgen voor de groei en bloei van degenen over wie ze gaan. Ze kennen het genoegen van de apostel die zegt: “Niets verheugt mij meer dan te horen dat mijn kinderen de weg van de waarheid volgen” (3 Johannes 4). Ze kunnen zeggen: “Want wie is onze hoop en vreugde? Wie is onze erekrans wanneer we voor Jezus, onze Heer, staan bij zijn komst? Wie anders dan u? Ja, u bent onze eer en vreugde” (1 Thessalonicenzen 2:19-20).

Als lagere herders in de kerk laten zien dienaars te zijn voor de ware vreugde van hun kudde, treden ze in de voetstappen van de Grote Herder – de grote Dienaar van uw vreugde – degene die ons zegt dat we moeten bidden “dan zal je vreugde volkomen zijn” (Johannes 16:24), en ons dit vertelt: “om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn” (Johannes 15:11, en ook Johannes 17:13).

Christelijk leiderschap bestaat ten behoeve van de vreugde van de kerk. Zo’n visie verandert alles, eerst voor dominees en daarna voor hun mensen.

---

Noot van de vertaler

¹ Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21)