Bestrijden van het ongeloof van de wrok

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Romeinen 12:17-21

Inhoud 1 Iedereen moet leren omgaan met woede 2 Woede is erg gevaarlijk 3 Een strijd tegen ongeloof 4 Vier manieren om wrok te bestrijden door ongeloof te bestrijden 5 1. Negeer niet het goede advies van de Dokter 6 2. Koester het dat God je vergeeft 7 3. Vertrouw erop dat Gods gerechtigheid zal zegevieren 8 4. Vertrouw op Gods bedoeling om het voor je ten goede te keren 9 Samenvatting

Iedereen moet leren omgaan met woede

Terwijl ik deze week de halfjaarlijkse bestuursvergaderingen van de Baptist General Conference in Madison bezocht, vertrouwde een dominee me toe dat hij erg snel kwaad wordt en soms veel woede in zich draagt terwijl zijn mensen dat niet aan hem kunnen zien.

Hij sprak namens velen. Bij sommige mensen ligt woede verborgen onder een kalm uiterlijk. Het gist waar niemand het kan zien. Anderen barsten onmiddellijk uit als ze kwaad worden. Anderen worden rood in het gezicht en beginnen te sidderen. Anderen worden chagrijnig en stil. Anderen worden snerend en fel van tong.

Maar iedereen moet er op de een of andere manier mee omgaan – woede is een algemene ervaring en vaak is het niet goed. Dat baseer ik op Jacobus 1:19-20 waar staat: “Wees traag in het kwaad worden. Want woede van een mens brengt niets voort dat in Gods ogen rechtvaardig is.”¹ We moeten leren hoe we minder snel kwaad worden omdat wat snel komt meestal bevlekt is met onrechtvaardigheid. Het is domweg menselijk veeleer dan dat het goddelijk is.

Maar we weten dat niet alle woede slecht is. Jezus was een man zonder zonden en toch staat er in Marcus 3:5: “Hij keek hen boos aan vanwege hun hardleersheid.” En in Psalm 7:12 staat: “God die iedere dag toornt.”² En Paulus zegt in Efeziërs 4:26: “Als u boos wordt, zondig dan niet.” Niet alle woede is slecht. Sommige is goed, juist en nodig.

Maar de Bijbel waarschuwt ons vooral tegen de gevaren van de woede. “Wees traag in het kwaad worden. Want woede van een mens brengt niets voort dat in Gods ogen rechtvaardig is” (Jacobus 1:19-20). “Maar nu moet u alles wat slecht is opgeven: woede en drift, vloeken en schelden” (Colossenzen 3:8). “Laat alle wrok en drift en boosheid varen, alle geschreeuw en gevloek, en alle kwaadaardigheid” (Efeziërs 4:31). ”Het is bekend wat onze eigen wil allemaal teweegbrengt …. tweespalt, jaloezie en woede” (Galaten 5:19-20). “Ieder die in woede tegen zijn broeder of zuster tekeergaat, zal zich moeten verantwoorden voor het gerecht” (Mattheüs 5:22).

Woede is erg gevaarlijk

U kunt aan de laatste waarschuwing zien dat woede erg gevaarlijk is. Als het wortelt in uw hart en tot wrok wordt of een genadeloze geest, kan het u vernietigen. Dat is het punt van Jezus’ vergelijking in Mattheüs 18 over de meedogenloze dienaar: nadat zijn enorme schuld door de koning geannuleerd was, weigerde hij om een vriend een kleine schuld kwijt te schelden. En de koning gooit hem in de gevangenis voor zijn harteloosheid. Jezus sluit de vergelijking af met deze waarschuwing in vers 35: “Zo zal mijn hemelse Vader ook ieder van jullie behandelen die zijn broeder of zuster niet van harte vergeeft.”

Woede is erg gevaarlijk. Het kan uw hart overnemen en veranderen in wrok of genadeloosheid, en het gevolg is een veroordeling. Jezus zegt in Mattheüs 6:15 zeer duidelijk: “Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven.” Laat ik deze waarschuwing in drie parten opdelen om zo het gewicht ervan te voelen:

1. Niemand gaat naar de hemel zonder eerst door God vergeven te zijn. De hemel is een plek die uitsluitend bestemd is voor vergeven zondaars.
2. Niemand wordt vergeven, die niet vergeven wil worden.
3. Niemand gaat naar de hemel, die niet vergevingsgezind is.

Jezus gaat met woede om zoals hij met begeerte omgaat. Als je niet tegen de begeerte vecht, ga je niet naar de hemel (Mattheüs 5:28). Als je anderen niet vergeeft, krijgt je niet de glorie (Mattheüs 6:15).

Een strijd tegen ongeloof

Is dit dan de verkrijging van redding via je daden? Leren we hiervan dat we onze weg naar de hemel moeten verdienen? Nee. Redding komt via genade door het geloof (Efeziërs 2:8). En het tegendeel van redding, veroordeling, komt niet via genade door geloof maar via daden (het tegendeel van genade) door ongeloof (het tegendeel van geloof). Dat is dus wat Jezus bedoelt.

Dus als Jezus leert dat een genadeloze geest of wrok leidt tot veroordeling en niet tot redding, bedoelt hij dat wrok een vorm van ongeloof is. En de methode om deze te bestrijden, is de strijd van het geloof voeren. De strijd tegen wrok in onze harten is niet een prestatie om onze weg naar de hemel mee te plaveien. Het is een strijd om te geloven in het Woord van God, en te vertrouwen op de beloftes van zijn genade.

Destijds tijdens mijn dagen op het seminarium zaten Noël en ik in een soort 20:20-groep met enkele andere paren. Op een avond bespraken we vergeving en woede, en een van de vrouwen zei dat ze haar moeder niet kon en niet wou vergeven voor iets dat ze haar als jong meisje had aangedaan. We praatten over enkele Bijbelse geboden en we praatten over vergeven worden door God, maar zij bleef onvermurwbaar.

Ik zei toen: “Je weet toch dat je in dodelijk gevaar bent om in de hel gegooid te worden? Als je niet je moeders zonden tegen jou wilt vergeven, zal God niet jouw zonden tegen hem vergeven. Genadeloze mensen zullen niet in de hemel zijn.” Maar ze was niet het soort mens dat zich gemakkelijk onderwerpt aan de Schrift. Ze werd door emotie geleid en de kracht van haar verbolgenheid rechtvaardigde domweg zichzelf.

Dat ze haar ziel dreigde te verliezen kwam niet omdat ze niet hard genoeg voor God werkte maar omdat ze niet vertrouwde op zijn bereidheid hard genoeg voor haar te werken.

De strijd tegen wrok is een strijd tegen het ongeloof. En de vrede, rust en vreugde die in de plaats komen van woede en wrok zijn de vrede en vreugde waarvan Romeinen 15:13 expliciet zegt dat ze komen door te geloven in de God die ons hoop geeft.

Vier manieren om wrok te bestrijden door ongeloof te bestrijden

Wat ik deze morgen zou willen doen, is vier manieren beschrijven, waarop wrok bestreden kan worden door ongeloof te bestrijden. Als God zijn Woord nu kracht bijzet, zullen er grote resultaten zijn: uw hart zal bevrijd zijn van de last van de wrok – ten minste van uw kant kunnen relaties worden hersteld, weer kan er een obstakel worden weggenomen bij een echte getuige van Christus, en God zal zeer vereerd zijn door uw vertrouwen.

1. Negeer niet het goede advies van de Dokter

De eerste manier om het ongeloof van de wrok te bestrijden is zeer basaal: namelijk, beschouw wat de Dokter zegt als goed advies. Als de Grote Arts zegt: “Zet woede aan de kant,” sla dan deze raad niet in de wind. Denk er goed over na en neem u voor het te onthouden. Dat is wat je doet als je je Dokter vertrouwt.

Luister naar het verhaal van Leroy Eims’ strijd tegen de woede. Het gaat hier over een Christelijke leider die ontdekte dat het geheim ligt in het luisteren naar wat de Dokter voorschrijft.

Kort nadat ik Christen werd, werd ik … uitgedaagd om persoonlijke toepassingen te realiseren als onderdeel van mijn wekelijkse Bijbelstudie. Een van de eerste boeken die ik bestudeerde was Paulus’ brief aan de Colossenzen. Toen ik hoofdstuk drie bestudeerde, ving de Heilige Geest mijn aandacht met het volgende: “maar nu moet u alles wat slecht is opgeven: woede en drift, vloeken en schelden” (Colossenzen 3:8). Ik probeerde voorbij dit vers te glippen maar de Geest bracht me steeds terug bij de woorden “geef woede op” (NBV). In die tijd had ik een gewelddadig temperament en elke keer als deze opflakkerde ging ik weg en sloeg ik mijn vuist tegen de eerste de best deur. Ondanks het feit dat ik vaak bloedige knokkels opliep en zelfs een keer een prachtige diamant en een onyx-ring die m’n vrouw me had geschonken, helemaal kapot had gegooid, leek het of ik er niet mee op kon houden. En toch was daar Gods Woord: “geef woede op.” Het was voor mij duidelijk dat dit niet alleen maar een goed advies was voor de mensen in Kolosse eeuwen geleden. Het was God die op dat moment tot me sprak.

Daarop heb ik die week een convenant met God gesloten. Hij had tot mij gesproken over mijn zonde van de woede, en ik beloofde de Heer dat ik er aan zou werken …

Mijn eerst stap was het inprenten van dat vers en het een paar weken lang dagelijks doornemen. [Het doktersadvies is niet genegeerd. Je probeert het serieus in je hart en hoofd te krijgen als je hem vertrouwt.] Ik bad en vroeg de Heer om dit vers bij me naar boven te halen elke keer als zich een situatie zou voordoen waarin ik de neiging heb mijn zelfbeheersing te verliezen. En ik vroeg mijn vrouw om voor me te bidden en me aan deze passage te herinneren als ze zag dat ik zou afvallen van mijn belofte aan de Heer. Dus Colossenzen 3:8 werd een deel van mijn leven en geleidelijk aan ontnam God deze zonde van mij. (De verloren kunst volgeling te zijn, pp. 78f.)

Dus de eerste manier om wrok te bestrijden door ongeloof te bestrijden, is geloven dat het advies van de Dokter goed is. Als je zijn raad vertrouwt, zul je moeite doen om het in je hart en je hoofd te krijgen. Je zult het niet negeren of afwijzen.

2. Koester het dat God je vergeeft

De tweede manier om het ongeloof van de wrok te bestrijden is door Gods vergeving waarlijk te koesteren. Met de nadruk op het woord koesteren.

Paulus zei in Efeziërs 4:32: “Wees goed voor elkaar en vol medeleven; vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft.” Met andere woorden, vergeven worden door God zou ons sterk moeten beïnvloeden in het zijn van vergevingsgezinde mensen, het niet vasthouden aan wrok en het niet verbitterd zijn.

Hoe maakt het zelf vergeven zijn je tot een vergevingsgezind persoon? We antwoorden: door geloof in dat we vergeven worden. Door te geloven dat we zijn vergeven.

Maar die vrouw 18 jaar geleden, die haar moeder niet wou vergeven, geloofde dat ze vergeven was. Ze wou de zonde van haar wrok niet haar zekerheid doen wankelen.

Wat gaat hier mis? Wat hier mis gaat is dat ze niet wist wat waarlijk reddend geloof is. Reddend geloof is niet alleen maar geloven dat je vergeven bent. Reddend geloof betekent geloven dat Gods vergeving iets geweldigs is! Reddend geloof kijkt naar het gruwelijke van de zonde en kijkt dan naar de heiligheid van God en gelooft dat Gods vergeving een verbluffende schoonheid en onnoemelijk glorieus is. Geloof in Gods vergeving betekent niet alleen maar vertrouwen dat ik veilig gesteld ben. Het betekent vertrouwen dat dit het waardevolste in de wereld is. Daarom gebruik ik het woord koesteren. Reddend geloof koestert vergeven te zijn door God.

En daar is de link met de strijd tegen wrok. Je kunt doorgaan met het vasthouden aan wrok als je geloof alleen maar betekent dat je veilig gesteld bent. Maar als geloof betekent in verwondering zijn over de vergeving van God, dan kun je niet doorgaan met het vasthouden aan wrok. Je bent dan verliefd geworden op de genade. Dat is je leven. Dus je strijdt tegen wrok door te vechten voor het geloof dat vol bewondering is voor Gods vergeving van jou zonden.

3. Vertrouw erop dat Gods gerechtigheid zal zegevieren

De derde manier om het ongeloof van de wrok te bestrijden is erop vertrouwen dat Gods gerechtigheid zal zegevieren.

Een oorzaak van wrok is het gevoel dat je door iemand verkeerd bent bejegend. Ze hebben over je gelogen of van je gestolen of zijn je ontrouw of laten je in de steek of wijzen je af. En je krijgt dat gevoel niet alleen maar omdat je onterecht pijn is aangedaan maar wanneer zij gestraft zouden moeten worden. Daar zou je wel eens gelijk in kunnen hebben.

Als je het gevoel hebt dat het gelijk aan jou kant staat, teer je op het onrecht dat hierin zit. Het gaat keer op keer door je hoofd en het knaagt van binnen. Je denkt aan wat je zou kunnen zeggen om hen terecht te wijzen. Je denkt aan wat je zou kunnen doen om andere te laten zien wat hun ware kleuren zijn.

Maar God is niet verheugd over deze wrok. En dat is hij niet omdat het komt door ongeloof in de zekerheid dat Gods gerechtigheid zal zegevieren.

Romeinen 12:19 luidt: “Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw wreker zijn, want er staat geschreven dat de Heer zegt: ‘Het is aan mij om wraak te nemen, ik zal vergelden.’”

Wat er met deze tekst wordt bedoeld is dat God belooft heeft dat hijzelf alles wat verkeerd is op passende wijze zal vergelden. Zijn gerechtigheid zal zegevieren. Geen zonde is aan zijn waarneming ontsnapt. Hij ziet het kwaad heel veel beter dan dat u dat doet. Hij haat het veel meer dan u dat doet. En hij eist het recht tot vergelding op.

Gelooft u deze belofte? Vertrouwt u God erop dat hij voor u komt afrekenen op een veel rechtvaardigere wijze dan u dat ooit zou kunnen? Als u dat doet, zo staat er in deze tekst, houdt u op van uw wraak te genieten. U zult het aan God overlaten, en u zult vrij zijn om uw vervolgers te kunnen zegenen en het goede terug te geven voor het kwade (Romeinen 12:14, 20).

De strijd tegen de wrok en vergelding is een strijd tegen ongeloof in de belofte van God om ons te rechtvaardigen in de tijd die nog komt en om gerechtigheid te laten zegevieren (Psalm 37:6). Als we geloven dat hij dat zal doen, en het beter zal doen dan wij dat kunnen, dan zullen we doen wat er in 1 Petrus 2:23 staat over Jezus’ daden.

Niemand is meer onrecht aangedaan dan Jezus. Niemand werd zo ruw behandeld als hij. Niemand werd erger misbruikt. Niemand werd zo diep afgewezen. En niemand was zo onschuldig. Wat deed hij dan toen zijn hart gevuld raakte met morele verbolgenheid?

Hij werd gehoond en hoonde zelf niet, hij leed en dreigde niet, hij liet het oordeel over aan hem die rechtvaardig oordeelt.

Dus hij legde zijn krenking in Gods handen. Waarom? Omdat hij een van ons geworden was en hij ons liet zien dat vergelding toebehoort aan God en dat de gerechtigheid zal zegevieren. Met dat vertrouwen liet Jezus nooit toe dat enige zondige wrok in zijn hart kon opkomen. En dat zouden we ook nooit bij onszelf toe moeten laten.

De manier om wrok te bestrijden is te geloven dat vergelding toebehoort aan de Heer en hij deze uit zal oefenen. Wordt je band met wrok hechter, betwijfel je de Rechter.

4. Vertrouw op Gods bedoeling om het voor je ten goede te keren

De laatste manier om het ongeloof van de wrok te bestrijden is door te vertrouwen op Gods bedoeling om de oorzaak van je woede ten gunste voor je te keren.

1 Petrus 1:6-7 luidt: “Ook al moet u nu tot uw verdriet nog een korte tijd allerlei beproevingen verduren. Zo kan de echtheid blijken van uw geloof – zoveel kostbaarder dan vergankelijk goud, dat toch ook in het vuur wordt getoetst – en zo verwerft u lof, eer en roem wanneer Jezus Christus zich zal openbaren.”

Anders gezegd, God laat beproevingen in onze levens toe, die ons erg kwaad kunnen maken. Als ze dat niet zouden kunnen, zouden het geen beproevingen zijn. Maar de reden dat hij dat doet is om ons geloof te verfijnen zoals goud wordt verfijnd in het vuur.

Dat betekent dat de strijd tegen wrok middenin een beproeving niets meer of minder is dan de strijd tegen het ongeloof. Zullen we kijken naar de onafhankelijke goedheid van God en geloven dat hij het goed bedoeld voor ons in het verfijnend vuur? Of zullen we ons overgeven aan het ongeloof en wrok laten groeien?

Samenvatting

Laat me onze vier punten samenvatten, over hoe het ongeloof van de wrok te bestrijden:

1. Geloof dat wat de Grote Medicus zegt goed advies is. Als hij zegt “geef woede op”, sla dat advies dan niet in de wind. Overdenk het en wees van plan het je te herinneren.
2. Geloof dat je vergeven bent en dat vergeven zijn door een oneindig heilige God iets geweldigs is.
3. Geloof dat vergelding toebehoort aan God, dat hij hen die kwaad hebben gedaan het betaald zal zetten.
4. Geloof dat Gods bedoeling in al uw beproevingen is om de oorzaak van uw woede om te zetten ten gunste van u.

---

Noot van de vertaler

¹Tenzij anders vermeld zijn Bijbelteksten geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV)

²Herziene Statenvertaling (HSV)