Christus hoog waarderen en de oproep om te lijden, deel 3

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Deze aantekeningen zijn gemaakt tijdens de preek, ze vormen geen manuscript.

Inhoud 1 Zorgt lijden voor meer afvalligen of meer bekeerden? 2 Waarom is er deze wereld vol lijden? 3 Twee verkeerde antwoorden 4 Vier goede antwoorden 5 Het kruis: Gepland en voorbestemd door God

Zorgt lijden voor meer afvalligen of meer bekeerden?

Hebben meer mensen hun geloof in Christus verloren door het lijden of zijn meer mensen tot het geloof in Christus gekomen door het lijden?

Neem Alexander Solzhenitsyns boek Een dag in het leven van Ivan Denisovich en Eli Wiesels boek Night. In de ene komt er iemand tot het geloof; in de andere verliest iemand het geloof. Welke van de twee ervaringen komt vaker voor in de wereld? Ik ken niet het antwoord op die vraag. Maar ik heb enkele gedachten die me de ene kant op doen neigen. Ik houd rekening met drie factoren.

1. Eerste factor: Ik heb nooit iemand horen zeggen tot een serieuze bewustwording van het bestaan van God gekomen te zijn omdat alles op rolletjes liep in diens leven. Maar keer op keer hoor ik verklaringen van zij die beweren dat ze hun bewustwording van het bestaan van God verkregen dankzij de ellende in hun levens.
2. Een andere factor zou zijn: De uitroep die klaarblijkelijk ongevraagd uit de monden komt van zij die in nood verkeren, lijkt “God!” of “Christus!” te zijn. Nooit zie ik iemand op het strand lopen in een badpak en “God!” zeggen. We voelen de realiteit van de eeuwigheid als onze dood of die van een ander nabij is.
3. Nog een factor: Van het weinige dat ik erover gelezen en over nagedacht heb, lijkt het me dat er voorbeelden zijn van waarom mensen die relativerend zijn, niet alleen kunnen afdrijven van God dankzij het lijden maar ook naar hem toe kunnen komen door het lijden. Iets enorm slechts gebeurt – zeg de holocaust – en een menselijke ziel die maar een beetje voortploetert, niet denkend aan God maar jagend op wereldlijk plezier, wordt opeens geconfronteerd met het kwaad in zo’n omvang dat de ziel het uitschreeuwt van morele verontwaardiging. En opeens bemerkt hij zijn afkeuring. Hij hoort zichzelf zeggen: “Nee! Dit is het kwaad!” En hij is zo overdonderd door zijn eigen afkeuring dat hij niet weet wat ermee te doen. Hij is verrast. Hij is in een andere wereld beland. Dat overkwam sommigen tijdens 9/11. Dat gebeurt op radio en televisie – mensen die niet in het kwaad geloven, noemen iets het kwaad. Die zijn nu geconfronteerd met de vraag: “Hoe verklaart u dat? Hoe verklaart u het absoluut verkeerde? Wat is de wortel en basis?” Niet allemaal – maar velen – concluderen: God. Als er geen God is, geen persoonlijk moreel wezen, dan is alles wat ik het kwaad noem, zonder grondslag. Zelfs de grootste calamiteiten brengen mensen bij God.

Ik ken het antwoord niet of het lijden zorgt voor meer bekeerlingen of voor meer atheïsten. Maar overal waar ik kijk zie ik dat het lijden een waanzinnig krachtig, verlossend feit is in de levens van mensen.

Waarom is er deze wereld vol lijden?

Wat ik wil doen in de minuten die we hier hebben, is vragen: Waarom bestaat er een wereld vol terrorisme en pijn? Ik wil proberen om vanuit de Bijbel het ultieme antwoord te geven op de vraag Waarom is er deze verschrikte en gekwelde wereld?

Ik heb vier redenen maar laat me eerst twee redenen uitsluiten.

Twee verkeerde antwoorden

1. Ik denk niet dat het zo is dat God de boel niet onder controle heeft (Mattheüs 10:29; 8:27). Zelfs de wind en het water gehoorzamen Hem.1 Golven vervlakken. God leidt de gedachten naar waar hij maar wil (Spreuken 21:1). Zie ook Spreuken 16:33; Klaagliederen 3:37; Amos 3:6; Markus 1:27; Jesaja 46:9-10.) Het antwoord dat God geen controle heeft, gaat niet op.
2. Ik denk niet dat het zo is dat God slecht is. In hem bestaat helemaal geen duisternis. God is oprecht over de volle linie. Heilig, Heilig, Heilig is de Heer God Almachtig. Hij is niet slecht. Hij is heilig; hij is goed. Hij is het licht. Als een spandoek boven al het kwaad, spreekt God: “Jullie hadden kwaad tegen mij in de zin, maar God heeft dat ten goede gekeerd” (Gen. 50:20).

Vier goede antwoorden

1. Deze wereld bestaat omdat God een geschiedenis vol verlossing heeft gepland die uitmondt in Christus, en Adam en Eva heeft toegestaan om afvallig te zijn en zo te zorgen voor de randvoorwaarden van die geschiedenis. 2 Timotheüs 1:9: Deze genade was ons al [door God] vóór alle tijden gegeven in Christus Jezus. Hij plande de verlossing nog voor de zondeval. De zondeval was bestemd ten behoeve van de heilshistorie. Openbaring 13:8: Voordat Adam viel was er een boek vol bloed – Christus’ bloed.
2. Deze wereld bestaat omdat, terwijl een heilshistorie was gepland en de zonde was voorbestemd, God de gevolgen van die zonde terecht toepast op hen en de hele wereld. Romeinen 8:18 en verder: De schepping werd door God onderworpen aan de zinloosheid toen Adam viel. God heeft de natuurlijke wereld van slag gemaakt. Dat is waarom er orkanen zijn en waarom dieren elkaar opeten. God onderwierp de wereld aan zinloosheid zoals hij dat wou in de hoop dat op een dag het verlost zal worden. En meer dan op elke andere wijze, is zo een stuk onthuld van wie hij is.
   Waarom zoveel vreselijke lichamelijke pijn? God heeft lichamelijke pijn bestemd als een trompetstoot om in een vergelijking te beschrijven wat moreel kwaad echt is. Hoeveel mensen worden boos wakker over hoe weinig aandacht we God geven? Niemand. Geen enkele persoon op de planeet heeft de juist emotionele reactie ten aanzien van de hoeveelheid kwaad in de wereld. Niemand van ons heeft de emotionele capaciteit om de zonde te zien zoals ze echt is. De ernst van de zonde wordt afgemeten aan de waardigheid van degene tegen wie u gezondigd heeft.
   God is het oneindig waard om oneindige loyaliteit te ontvangen. Dus God heeft de wereld voorzien van vergelijkingen met de verschrikkingen van de zonde – kanker, oorlog, vreselijke ongelukken. Het punt van alle materialiteit in de wereld – de positieve en negatieve – is iets buiten zichzelf. C.S. Lewis zei dat God tegen ons fluistert in ons plezier en tegen ons schreeuwt in onze pijn. Het kwaad van de fysieke wereld wijst in z’n totaal naar het kwaad in de morele wereld.
3. Deze wereld vol kwaad bestaat om een gelegenheid te bieden waarin de liefhebbers van de Zoon van God kunnen laten zien dat zijn oneindige waarde staat boven alles wat ze verliezen. Waarom is er zoveel ontbering in de wereld? Een van de redenen: De waarde van Christus wordt groter naarmate christenen alles verliezen behalve Christus en dan zeggen: “Gewonnen.” Dat doet Christus schitteren. Christus’ glorie schittert wanneer hij onze behoeften vervult. Maar wanneer we lijden, schittert Christus’ glorie pas echt.
4. De belangrijkste: De reden waarom deze wereld vol kwaad bestaat, is dat Jezus Christus zo een plaats heeft om te lijden en te sterven. De reden waarom er terreur is, is dat zo Jezus Christus geterroriseerd kon worden. Er is pijn zodat Jezus Christus gepijnigd kon worden. Er is kwelling zodat Jezus Christus gekweld kon worden. Het hoogtepunt van Gods plan is dat zijn Zoon gemarteld en vermoord wordt voor ons.
   God laat zijn liefde voor u zien door de dood van Jezus (Romeinen 5:8). In een wereld zonder zonde en zonder pijn en zonder lijden, komt die liefde niet bij ons aan. Romeinen 8:32: God heeft zijn eigen Zoon niet gespaard - Zal Hij ons dan met Hem ook niet alles schenken?

Het kruis: Gepland en voorbestemd door God

Nog een slottekst: Handelingen 4:27. Het gaat over Jezus en zijn dood – het centrum van het universum. Het hele universum bestaat om de schoonheid en waarde van Jezus Christus te demonstreren. Het kruis is wat God eigenhandig plande en voorbestemde om plaats te vinden. De grootste zonde ooit begaan – de moord op de Zoon van God.

Hier hebben we een van de belangrijkste mysteries: Door te bestemmen dat er zonde plaatsvindt, zondigt God niet. Dit principe haal ik niet rechtstreeks uit de Bijbel maar ik kwam erop tijdens het vol tegenzin worstelen met Bijbelse teksten. Maar door te bestemmen dat er zondaars zijn, neemt God hun volledige verantwoordelijkheid niet weg. Sommige hervormde mensen worden ervan beticht uitsluitend rationeel te werk te gaan. Maar ik heb nog geen arminianist² ontmoet, die geen logica tegen mij inzet.

De grootste zonde die ooit plaatsvond in de wereldgeschiedenis was gepland door God – de dood van zijn Zoon. De wereld – met al zijn lijden en kwaad – bestaat onder zijn almachtige en goede heerschappij.

---

Noot van de vertaler

¹Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21)

²Aanhanger van het arminianisme, een religieuze stroming der remonstranten