Huwelijk: Gods presentatie van verbondsbehoudende genade

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Colossenzen 2:13-15, 3:12-19

U was dood door uw zonden en door uw onbesneden staat, maar God heeft u samen met Christus levend gemaakt toen Hij ons al onze zonden kwijtschold. 14 Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd, nietig verklaard en het weggedaan door het aan het kruis te nagelen. 15 Hij heeft zich ontdaan van de machten en krachten, Hij heeft hen openlijk te schande gemaakt en in Christus over hen getriomfeerd … 3:12 Omdat God u heeft uitgekozen, omdat u zijn heiligen bent en Hij u liefheeft, moet u zich kleden in innig medeleven, in goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld. 13 Verdraag elkaar en vergeef elkaar als iemand een ander iets te verwijten heeft; zoals de Heer u vergeven heeft, moet u elkaar vergeven. 14 En bovenal, kleed u in de liefde, dat is de band die u tot een volmaakte eenheid maakt. 15 Laat de vrede van Christus heersen in uw hart, want daartoe bent u geroepen als de leden van één lichaam. Wees ook dankbaar. 16 Laat Christus’ woorden in al hun rijkdom in u wonen; onderricht en vermaan elkaar in alle wijsheid, zing voor God met heel uw hart psalmen, hymnen en liederen die de Geest u vol genade ingeeft. 17 Doe alles wat u zegt of doet in de naam van de heer Jezus, terwijl u God, de Vader, dankt door Hem. 18 Vrouwen, erken het gezag van uw man, zoals het volgelingen van de Heer past. 19 Mannen, heb uw vrouw lief en wees niet bitter tegen haar.¹

Wat we de afgelopen twee weken hebben gezien: het fundamenteelste wat je over het huwelijk kunt zeggen, is dat het door God tot stand is gekomen, en het meest ultieme wat je over het huwelijk kunt zeggen, is dat het ter demonstratie van God is. Deze twee punten zijn gemaakt door Mozes in Genesis 2. Maar ze zijn nog duidelijker gemaakt door Jezus en Paulus in het Nieuwe Testament.

Jezus: Het huwelijk is door God tot stand gekomen

Jezus maakt het punt het helderst dat het huwelijk door God tot stand is gekomen. Markus 10:6-9: “Maar al bij het begin van de schepping heeft God de mens mannelijk en vrouwelijk gemaakt [Genesis 1:27], daarom zal een man zich losmaken van zijn vader en moeder en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één lichaam zijn [Genesis 2:24], ze zijn dus niet langer twee, maar één. Wat God heeft verbonden, mag een mens niet scheiden.” Dat is de duidelijkste stelling in de Bijbel dat het huwelijk niet slechts door de mens tot stand komt. De woorden “Wat God heeft verbonden” houden in dat God het tot stand heeft gebracht.

Paulus: Het huwelijk is de demonstratie van God

Paulus maakt het punt het duidelijkst dat het huwelijk ontworpen is ter demonstratie van God. In Efeziërs 5:31-32 citeert hij Genesis 2:24 en vertelt ons daarna het mysterie dat er altijd in zat: “’Daarom zal een man zich losmaken van zijn vader en moeder en zich hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één lichaam zijn.’ In deze woorden schuilt een groot geheim – ik betrek ze op Christus en de kerk.” Met andere woorden, het verbond dat gemoeid is met het verlaten van moeder en vader, het hechten aan een echtgenote en het worden tot één lichaam, is een weergave van het verbond tussen Christus en zijn kerk. Het huwelijk bestaat uiteindelijk om de verbond-bestendigende liefde tussen Christus en zijn kerk te laten zien.

Een presentatie van Christus en de kerk

Ik vroeg Noël^² of er iets was wat ze wou dat ik vandaag zou zeggen. Ze zei: “Je kunt niet vaak genoeg zeggen dat het huwelijk een presentatie is van Christus en de kerk.” Ik denk dat ze gelijk heeft en daarvoor bestaan minstens drie redenen: 1) Dit tilt het huwelijk uit boven het ranzig sitcomimago en geeft het de prachtige betekenis die God ervoor bedoeld had; 2) dit geeft het huwelijk een solide basis in genade, want Christus verkreeg zijn bruid alleen door genade en houdt haar zo in stand; en 3) dit laat zien dat het leiderschap van de echtgenoot en de onderwerping van de echtgenote cruciaal en gekruisigd zijn. Dat wil zeggen dat ze zijn verweven in dé bedoeling van het huwelijk als een presentatie van Christus en de kerk, maar ze zijn beide gedefinieerd door Christus’ zelf-verloochenend werk aan het kruis zodat hun trots en slaafsheid zijn geschrapt.

We hebben de eerste twee berichten besteed aan de eerste van deze redenen: zorgen voor de fundering van het huwelijk als een weergave van het verbond van Gods liefde. Het huwelijk is een verbond tussen een man en een vrouw waarin ze beloven een trouwe echtgenoot en een trouwe echtgenote te zijn in een één-lichaam verbintenis zolang beide leven. Dit verbond, bezegeld met plechtige geloftes en een seksuele verbintenis, is ontworpen ter presentatie van de verbondsbehoudende genade van God.

Een solide basis in genade

Dat is de titel van vandaag: “Huwelijk: Gods presentatie van verbondsbehoudende genade.” Dus wenden we ons nu tot de tweede reden waarom ik zei dat Noël gelijk had door te zeggen dat het niet vaak genoeg gezegd kan worden dat het huwelijk een presentatie is van Christus en de kerk: namelijk, dat dit het huwelijk een solide basis in genade geeft want Christus verkreeg zijn bruid alleen via genade en houdt haar zo in stand.

Met andere woorden, het hoofdpunt is vandaag dat Christus’ nieuwe verbond met deze kerk geschapen is door en in stand wordt gehouden met genade die met bloed gekocht is, en daarom zijn menselijke huwelijken bedoeld om de genade van het nieuwe verbond te laten zien. En de manier waarop ze dat laten zien is via het vertrouwen verkregen dankzij de ervaring met Gods genade en door die verticale ervaring met God om te buigen naar een horizontale ervaring met hun wederhelft. Met andere woorden, in het huwelijk leef je uur na uur in blije afhankelijkheid van Gods vergeving, rechtvaardiging en beloofde toekomstige genade, en die buig je uur na uur om naar je wederhelft – als een verlenging van Gods vergeving, rechtvaardiging en beloofde hulp. Dat is het punt van vandaag.

De centrale rol van vergevende, rechtvaardigende genade

Ik ben me ervan bewust dat alle christenen worden geacht dit te doen in alle relaties (niet slechts getrouwde christenen): leef uur na uur met de vergevende, rechtvaardigende, in-alles-voorziende genade van God, en buig het dan om naar alle anderen in uw leven. En Jezus zei dat alles in onze levens ter presentatie van Gods glorie is (Mattheüs 5:16). Maar het huwelijk is ontworpen om een unieke weergave van Gods genade in het verbond te zijn omdat, anders dan alle andere menselijke relaties, echtgenoot en echtgenote via het verbond voor het hele leven verbonden zijn in de nauwst mogelijke relatie. Er zijn unieke leiderschaps- en dienende rollen maar dat is mijn punt vandaag niet. Dat wordt later behandeld. Vandaag beschouw ik echtgenoten en echtgenotes opzettelijk als christenen, niet in de analogie van hoofd en lichaam. Voordat een man en een vrouw de unieke rollen van leiderschap en onderwerping Bijbels en genadevol kunnen toepassen, moeten ze ontdekken wat het betekent om hun leven te bouwen op de verticale ervaring van vergeving, rechtvaardiging en beloofde hulp, en die horizontaal ombuigen naar hun wederhelft. Dat is het aandachtspunt van vandaag.

Of om het uit te drukken in termen van de boodschap van vorige week: De sleutel tot schaamteloos naakt zijn (Genesis 2:25) terwijl echtgenoten en echtgenotes in feite veel dingen doen waarvoor je je zou moeten schamen, is de ombuiging naar elkaar van de ervaring met Gods verticale vergevende, rechtvaardigende genade, en weergave ervan aan de wereld.

De aanstaande toorn van God

Laten we kort even kijken naar de basis van dit feit in Colossenzen. We beginnen met Colossenzen 3:6: “Want om deze dingen treft Gods toorn degenen die Hem ongehoorzaam zijn.” Als je zegt: “Het laatste waarover ik iets wil horen in mij probleemhuwelijk is de toorn van God,” ben je als een gefrustreerde visserman aan de westkust van Indonesië op 26 december 2004 die zegt: “Het laatste waarover ik iets wil horen in mijn slecht lopend vissersbedrijf is een tsunami.” Grondige kennis van en respect voor Gods toorn is wat veel huwelijken nodig hebben want zonder dat is het evangelie verwaterd tot het lagere niveau van menselijke relaties en verliest het zijn Bijbelse glorie. En zonder dat heeft u de neiging te denken dat uw toorn – uw woede – tegen uw wederhelft eenvoudigweg te groot is om te overwinnen want u hebt nooit echt beleefd hoe het is om een oneindig grotere toorn te zien die overwonnen wordt door genade, namelijk Gods toorn tegen u.

De opheffing van Gods toorn

We beginnen dus met de toorn van God, en zijn opheffing. Ga nu eens terug met mij naar Colossenzen 2:13-14: “U was dood door uw zonden en door uw onbesneden staat, maar God heeft u samen met Christus levend gemaakt toen Hij ons al onze zonden kwijtschold. Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd, nietig verklaard en het weggedaan door het aan het kruis te nagelen.”

Deze laatste woorden zijn het allerbelangrijkst. Dit – het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd – is door God nietig verklaard en weggedaan door het aan het kruis te nagelen. Wanneer is dat gebeurd? Tweeduizend jaar geleden. Het vond niet in u plaats en het vond niet plaats met uw hulp. God deed dat voor u en buiten u voordat u ook maar was geboren. Dat is het geweldig objectieve aan onze redding.

Het document met voorschriften nietig verklaard aan het kruis

Wees er zeker van dat u het prachtigste en verbluffendste van alle waarheden ziet: God nam het document met al uw zonden die van u een schuldenaar onder de toorn maakten (zonden zijn overtredingen tegen God waardoor zijn toorn wordt opgeroepen) en in plaats van ze omhoog te houden voor uw gezicht en ze te gebruiken als bevelschrift om u naar de hel te sturen, legde hij ze in de palm van zijn Zoons hand en joeg er aan het kruis een nagel doorheen.

Wiens zonden werden aan het kruis genageld? Wiens zonden werden bestraft aan het kruis? Antwoord: Mijn zonden. En Noëls zonden – de zonden van mijn vrouw en mij – de zonden van iedereen die opgeeft zichzelf te redden en alleen vertrouwt op Christus. Wiens handen waren aan het kruis genageld? Wie werd aan het kruis bestraft? Dat was Jezus. Er bestaat hiervoor een fraaie naam. Dit wordt substitutie genoemd. God veroordeelde mijn zonden in Christus’ vlees (Romeinen 8:3). Mannen, jullie kunnen hierin nooit te sterk geloven. Vrouwen, jullie kunnen hierin nooit te sterk geloven.

Rechtvaardiging gaat verder dan vergeving

Als we iets teruggaan en hier uit Romeinen schetsen wat we weten over rechtvaardiging, kunnen we meer zeggen. Rechtvaardiging gaat verder dan vergeving. Niet alleen werden we dankzij Christus vergeven, maar God verklaarde ons ook rechtvaardig door Christus. God eist twee dingen van ons: straf voor onze zonden en perfectie in onze levens. Onze zonden moeten bestraft worden en onze levens moeten rechtvaardig zijn. Maar wij zijn niet in staat onze straf te dragen (Psalmen 49:8-9), en we kunnen niet voorzien in onze eigen rechtvaardiging. Niemand is rechtvaardig, zelfs niet één (Romeinen 3:10).

Dus God, vanuit zijn onmetelijke liefde voor ons, stelde zijn enige Zoon ter beschikking om beide te doen. Christus draagt onze straf en Christus gedraagt zich rechtvaardig in onze naam. En als we Christus ontvangen (Johannes 1:12) worden deze hele straf en hele rechtvaardigheid ons toegerekend (Romeinen 4:4-6, 5:19, 5:1, 8:1, 10:4, Filippenzen 3:8-9, 2 Corinthiërs 5:21).

Rechtvaardiging omgebogen

Dit is de verticale realiteit die horizontaal omgebogen moet worden naar onze wederhelften als het huwelijk bedoeld is om de verbondscheppende en verbondsbehoudende genade van God te laten zien. We zien dit in Colossenzen 3:12-13: “Omdat God u heeft uitgekozen, omdat u zijn heiligen bent en Hij u liefheeft, moet u zich kleden in innig medeleven, in goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld. Verdraag elkaar en vergeef elkaar als iemand een ander iets te verwijten heeft; zoals de Heer u vergeven heeft, moet u elkaar vergeven.”

“zoals de Heer u vergeven heeft, moet u” uw wederhelft “vergeven.” Zoals de Heer “u verdraagt” zouden u en uw wederhelft elkaar moeten verdragen. De Heer “verdraagt u” elke dag wanneer u niet voldoet aan zijn wil. Het klopt dat de afstand tussen wat Christus van u verlangt en wat u weet te bereiken oneindig groter is dan de afstand tussen wat u van uw huwelijkspartner verlangt en wat hij bereikt. Christus vergeeft altijd meer en verdraagt altijd meer dan wij doen. Vergeef zoals u is vergeven. Verdraag zoals hij u verdraagt. Dit telt of u nu getrouwd bent met een gelovige of met een ongelovige. Laat de maat van Gods genade voor u door het kruis van Christus de maat zijn van uw genade voor uw wederhelft.

En als u getrouwd bent met een gelovige kunt u dit daaraan toevoegen: Zoals de Heer u rechtvaardig door Christus rekent, ook al bent u dat niet in uw feitelijk gedrag of houding, reken zo ook uw wederhelft rechtvaardig door Christus, ook al is hij dat niet - ook al is zij dat niet. Ander gezegd, volgens Colossenzen 3, neemt u de verticale genade der vergeving en rechtvaardiging, en buigt deze horizontaal om naar uw wederhelft. Dat is waar het huwelijk uiteindelijk voor is– de weergave van Christus’ verbondsbehoudende genade.

De behoefte aan op het evangelie gebaseerde wijsheid

Op dit punt duiken nu honderden complexe situaties op, die roepen om diepe spirituele wijsheid die geworteld is in de evangelische waarheid en in lange jaren van pijnlijke geloofservaring. Met andere woorden, op geen enkele wijze kan ik deze boodschap toepassen op de persoonlijke behoefte van een ieder. Naast de preek hebben we de Heilige Geest nodig, gebeden nodig, moeten we het Woord voor onszelf overdenken, moeten we de inzichten van anderen lezen, hebben we advisering nodig van wijze vrienden die veel leed hebben doorstaan, hebben we steun van de kerk nodig als alles uiteen valt. Ik heb dus niet de illusie dat ik alles kan zeggen wat gezegd moet worden om u te helpen.

Verticaal leven en dan ombuigen

Het zou kunnen helpen om af te sluiten door diverse redenen te geven waarom ik de liefde van het verbond benadruk als toerekening van rechtvaardigheid aan en vergeving van de ander. Geloof ik niet dat ik blij ben met die andere persoon? Ja, dat ben ik. Zowel ervaring als de Bijbel brengen mij daar. Om zeker te zijn, Jezus is getrouwd met zijn bruid de kerk, en het is duidelijk dat het mogelijk en goed is om de Heer te welgevallen (Colossenzen 1:10). En hij is voorzeker ons plezier in hem oneindig waardig. Dat is het ideaal in het huwelijk: twee mensen die zich bescheiden opstellen en proberen te veranderen op goddelijke manieren die onze wederhelften welgevallen en voldoen aan hun fysieke en emotionele behoeftes of om hen te welgevallen op elke positieve manier. Ja. De relatie tussen Christus en de kerk omvat dat alles.

Maar de redenen die ik benadruk om verticaal te leven in de genade van God en dat horizontaal om te buigen in vergeving en rechtvaardiging richting uw huwelijkspartner, zijn 1) omdat er conflicten zullen zijn gebaseerd op zonde en vreemdheid (en je zult niet in staat zijn om het erover eens te zijn wat onderling vreemd is en wat zonde is); en 2) omdat het moeilijke, ruwe werk van verdraagzaamheid en vergeving het mogelijk maakt om affecties te doen opbloeien als deze gestorven lijken te zijn; en 3) omdat God de glorie krijgt als twee zeer verschillende en zeer imperfecte mensen een leven vol trouw smeden in de oven der beproeving door op Christus te vertrouwen.

Door Christus heeft God u vergen – en uw wederhelft

De volgende keer zal ik dit verder oppakken en u vertellen over wat Noël en ik hebben ontdekt. Ik voorspel dat die preek de “composthooppreek” zal worden genoemd.

Tot dan, echtgenoten en echtgenotes, beheer in uw eigen bewustzijn deze grote waarheden – groter dan welk probleem in uw huwelijk dan ook – dat God “al onze zonden kwijtschold. Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd, nietig verklaard en het weggedaan door het aan het kruis te nagelen.” Geloof dat met heel uw hart en buig het om richting uw wederhelft.

---

Noot van de vertaler

¹Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21)

² Noël Piper is de vrouw van John Piper, de auteur van dit stuk