Oproep om te lijden en te verblijden: Opdat we Christus mogen winnen

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Filippenzen 3:1-14¹

Voor het overige, broeders en zusters, laat de Heer uw vreugde blijven. Ik heb er geen moeite mee dat opnieuw aan u te schrijven; ik doe het voor uw eigen bestwil. Pas op voor die honden met hun kwalijke praktijken, pas op voor die versnijdenis van ze! Wij zijn het die besneden zijn: wij verrichten onze dienst door de Geest van God en laten ons voorstaan op Christus Jezus, niet op afkomst en prestaties, hoewel ik alle reden heb om daarop te vertrouwen. Als anderen menen dat te kunnen doen, dan kan ik dat zeker. Ik werd besneden toen ik acht dagen oud was en behoor tot het volk van Israël, tot de stam Benjamin, ik ben een geboren Hebreeër met de wetsopvatting van een farizeeër, ik heb de gemeente fanatiek vervolgd en ten aanzien van de rechtvaardigheid die de wet voorschrijft was er op mij niets aan te merken. Maar wat voor mij winst was, ben ik omwille van Christus als verlies gaan beschouwen. Sterker nog, alles beschouw ik als verlies, want alles wordt overtroffen door het kennen van Christus Jezus, mijn Heer, omwille van wie ik alles heb prijsgegeven. In mijn ogen is het waardeloze troep, want ik wil Christus winnen en één met Hem zijn – niet dankzij mijn eigen rechtvaardigheid door het naleven van de wet, maar dankzij de rechtvaardigheid die er is door het geloof in Christus en die God toekent op grond van geloof. Ik wil Christus kennen door de kracht van zijn opstanding te ervaren, door te delen in zijn lijden en aan Hem gelijk te worden in zijn dood, in de hoop ook zelf uit de dood op te staan. Niet dat ik al zover ben en mijn doel al heb bereikt. Maar ik doe mijn uiterste best, in de hoop te kunnen grijpen waarvoor Christus Jezus mij gegrepen heeft.

Inhoud 1 De Bijbel belooft Gods mensen lijden 2 Innigere verbondenheid met Christus als doel 2.1 Lijden in het leven van Jerry Bridges 2.2 Lijden in het leven van Horatius Bonar 2.3 De woorden van Job, Stefanus en Petrus 3 Drie constateringen op basis van deze tekst 4 1. Paulus’ voorbereiding op het lijden 4.1 Paulus’ waarden voordat hij Christus ontmoette 4.2 Paulus beschouwde zijn vroegere waarden als verlies 4.3 Normaal christendom 4.4 Wat dit betekent in de praktijk 4.5 Waarom is dit de voorbereidingswijze voor het lijden? 5 2. Paulus’ ervaring met lijden 6 3. Paulus’ doel (en Gods bestemming) van het lijden

De Bijbel belooft Gods mensen lijden

We richten ons in deze weken op de noodzaak van de voorbereiding op het lijden. De reden hiervoor is niet alleen maar mijn gevoel dat dit de dagen van het kwaad zijn en dat het pad van gerechtigheid duur wordt betaald, maar ook de belofte van de Bijbel dat Gods mensen zullen lijden.

In Handelingen 14:22 staat bijvoorbeeld dat Paulus alle leerlingen erop wees ‘dat wij pas na veel beproevingen het koninkrijk van God binnen kunnen gaan.’ En Jezus zei: “Ze hebben Mij vervolgd, dus zullen ze ook jullie vervolgen” (Johannes 15:20). En Petrus zei: “Geliefde broeders en zusters, wees niet verbaasd over de vuurproef die u ondergaat; er overkomt u niets uitzonderlijks” (1 Petrus 4:12). Met andere woorden, het is niet raar; je kunt het verwachten. En Paulus zei (in 2 Timotheüs 3:12): “Allen die vroom en in eenheid met Christus Jezus willen leven, zullen worden vervolgd.”

Daarom is het voor mij een Bijbelse waarheid dat des te serieuzer we ons zien als het zout der aarde en het licht van de wereld, en proberen de nog niet bereikte mensen op aarde te bereiken, en de duistere werken ontmaskeren, en de banden met zonde en satan loslaten, des te meer zullen we lijden. Hierom moeten we ons voorbereiden. En dat is waarom ik deze weken teksten preek die ons zullen helpen voorbereiden.

De boodschappen gaan over vier doelen die God heeft met ons lijden in zijn dienst. Het eerste is het moreel of spiritueel doel: tijdens het lijden neemt onze hoop op God toe en hebben we steeds minder vertrouwen in de dingen van de wereld. Ten tweede is er het doel van innige verbondenheid: we leren Christus beter kennen als we delen in zijn lijden. Dat is ons aandachtspunt van vandaag.

Innigere verbondenheid met Christus als doel

God helpt ons bij het voorbereiden op het lijden door ons te leren en te laten zien dat het de bedoeling is dat we via het lijden dieper gaan in onze relatie met Christus. Je leert hem beter kennen als je deelt in zijn pijn. De mensen die het innigst en liefdevolst schrijven over de kostbaarheid van Christus, zijn mensen die diepgaand met hem hebben geleden.

Lijden in het leven van Jerry Bridges

Zo is bijvoorbeeld het boek van Jerry Bridges God vertrouwen, zelfs als het leven pijn doet² een intensief en handig boek over het lijden en de diepgang met God tijdens de verdrukking. En het wekt dan ook geen verbazing te ervaren dat toen hij 14 jaar was hij onverwachts zijn moeder hem hoorde roepen vanuit de kamer ernaast, en toen hij binnenkwam zag hoe ze haar laatste ademteug nam. Hij heeft ook lichamelijke beperkingen die hem van gewone sport afhouden. En slechts een paar jaar geleden stierf zijn vrouw aan kanker. God dienen met de Navigators³ heeft hem geen pijn bespaard. Hij schrijft diepgaand over het lijden omdat hij met Christus diep ging in het lijden.

Lijden in het leven van Horatius Bonar

Ruim honderd jaar geleden schreef de Schotse pastor en liedschrijver Horatius Bonar een boekje getiteld Nacht van het huilen of “Als Gods kinderen lijden.”⁴ Daarin zegt hij dat zijn doel was “in zijn dienst de heiligen bij te brengen … om hun last te dragen, hun wonden te verbinden en op z’n minst een paar van hun vele tranen te drogen.” Het is een teder, diep en wijs boek. Dus is het niet raar om hem te horen zeggen:

Het is geschreven door iemand die zichzelf zoekt om te profiteren van beproevingen, en beeft tenzij het voorbij gaat zoals de wind over de rotsen strijkt, het net zo hard laat als het was; door iemand die met elk verdriet dichterbij God komt opdat hij Hem beter leert kennen, en die niet weigert te bekennen dat hij nog maar weinig weet.

Bridges en Bonar laten ons zien dat lijden een pad is dat voert tot diep in het hart van God. God heeft voor zijn lijdende kinderen speciale openbaringen van zijn glorie.

De woorden van Job, Stefanus en Petrus

Na maanden lijden zegt Job uiteindelijk tot God: “Ik héb U horen spreken, en nu heb ik gezien wie U bent” (Job 42:5). Job was een vroom en oprecht mens, aangenaam voor God, maar het verschil tussen wat hij over God wist tijdens voorspoed en wat hij wist over hem door tegenspoed, was het verschil tussen erover horen en het zien.

Toen Stefanus wegens zijn geloof werd gearresteerd en berecht, kreeg hij de kans om te preken met als resultaat dat de religieuze leiders kwaad werden en naar hem tandenknarsten. Ze wouden hem net de stad uit sleuren en hem vermoorden. Precies op dat moment, vertelt Lukas ons: “Maar vervuld van de heilige Geest sloeg Stefanus zijn blik op naar de hemel en zag de luister van God, en Jezus, die aan Gods rechterhand stond” (Handelingen 7:55). Er ligt een bijzondere openbaring, een bijzondere vertrouwelijkheid, klaar voor zij die met Christus lijden.

Petrus formuleerde dat als volgt: “Als u gehoond wordt omdat u de naam van Christus draagt, prijs u dan gelukkig, want dat betekent dat de Geest van God in al zijn luister op u rust” (1 Petrus 4:14). Met andere woorden, God houdt een bijzonder welkom en verblijf van zijn Geest en zijn glorie bereid voor zijn kinderen die in zijn naam lijden.

Drie constateringen op basis van deze tekst

Dus het aandachtspunt van de boodschap van vandaag ligt op de factor innige verbondenheid in het lijden. Een van de doelen van het lijden door de heiligen is dat hun relatie met God erdoor minder formeel, minder kunstmatig, minder op afstand kan worden en persoonlijker, realistischer, intiemer, dichterbij en dieper kan worden.

In onze tekst (Filippenzen 3:5-11) wil ik dat we ten minste drie dingen zien:

Ten eerste, Paulus’ voorbereiding op het lijden door zijn waarden op de kop te zetten;
Ten tweede, Paulus’ beleving van het lijden en het verlies als de kosten voor zijn gehoorzaamheid aan Christus;
Ten derde, Paulus’ doel in dit alles, namelijk het winnen van Christus: hem te kennen, in hem te zijn, en verbonden te zijn met meer innigheid en realisme dan hij kende met zijn beste vrienden Barnabas en Silas.

1. Paulus’ voorbereiding op het lijden

In verzen 5 en 6 somt Paulus de verschillende dingen op die hij genoot voordat hij een christen werd. Hij toont zijn etnische stamboom als een volle afstammeling van Abraham, een Hebreeër der Hebreeën. Dat leverde hem veel op, een gevoel van belangrijkheid en van zekerheid. Hij was een Israëliet. Dan noemt hij drie dingen die rechtstreeks het hart raken van Paulus’ leven voordat hij een christen was (aan het einde van vers 5): “Met de wetsopvatting van een farizeeër, ik heb de gemeente fanatiek vervolgd en ten aanzien van de rechtvaardigheid die de wet voorschrijft was er op mij niets aan te merken.”

Paulus’ waarden voordat hij Christus ontmoette

Dat was Paulus’ leven. Dat was wat hem zin en betekenis gaf. Dat was zijn winst, zijn geluk, zijn plezier. Verschillende behandelingen voor verschillende mensen – en Paulus behoorde tot de bovenste laag van wetshandhavers, de Farizeeërs, en onder hen was hij zo ijverig dat hij zich nauwkeurig aan de wet hield en het pad baande naar vervolging van de vijanden van God, de kerk van Jezus. Hij kreeg schouderklopjes voor zijn hoge positie, hij kreeg schouderklopjes voor zijn uitzonderlijke prestaties, hij kreeg schouderklopjes van God – tenminste dat dacht hij – voor zijn vlekkeloze wetshandhaving.

En dan ontmoet hij Christus, de Zoon van de levende God, op de weg naar Damascus. Christus vertelde hem hoeveel hij zou moeten lijden (Handelingen 9:16). En Paulus bereidde zich daar op voor.

Paulus beschouwde zijn vroegere waarden als verlies

De manier waarop hij zich voorbereidde staat beschreven in vers 7: “Maar wat voor mij winst was, ben ik omwille van Christus als verlies gaan beschouwen.” Paulus kijkt naar zijn positie in de hoogste laag van de religieuze samenleving, de Farizeeërs; hij kijkt naar de glorie van zijn positie aan de hoogste top van de groep met al zijn complimenten en applaus; hij kijkt naar de strengheid van zijn wetshandhaving en het gevoel van morele trots dat hij had; en hij bereidt zich voor om te lijden door zijn hele wereldje te nemen en op de kop te zetten, door zijn waarden om te draaien: “wat voor mij winst was [dat zijn verzen 5-6], ben ik … als verlies gaan beschouwen.”

Voordat hij een christen was had hij een grootboek met twee kolommen: boven de ene stond winst, boven de andere stond verlies. De menselijke glorie van verzen 5-6 stond aan de winstzijde. Aan de verlieszijde had je het verschrikkelijk vooruitzicht dat de Jezus-beweging uit de hand kon lopen en Jezus zijn gelijk kon behalen en de slag winnen. Toen hij Jezus in levende lijve ontmoette op de weg naar Damascus, nam Paulus een groot rood potlood en schreef hij “VERLIES” in grote rode letters boven zijn winstkolom. En schreef hij “WINST” in grote letters boven de verlieskolom waarin maar één naam stond: Christus.

En niet alleen dat, des te meer Paulus nadacht over de relatieve waardes van het aards leven en de grootheid van Christus, ging hij verder dan de dingen die hij noemde in verzen 5-6 en zette hij alles behalve Christus in die eerste kolom. Vers 8: “Sterker nog, alles beschouw ik als verlies, want alles wordt overtroffen door het kennen van Christus Jezus, mijn Heer.” Hij begon zijn waardevolste prestatie te beschouwen als verlies, en eindigde met alles als verlies te beschouwen, behalve Christus.

Normaal christendom

Dat betekende het voor Paulus om christen te worden. En mocht iemand denken dat hij uniek of apart was, kijk dan eens wat hij in vers 17 zegt met zijn volledig apostolisch gezag: “Volg mij na, broeders en zusters.” Dit is normaal christendom.

Wat Paulus hier doet is het laten zien hoe de leer van Jezus moet worden toegepast. Jezus zei bijvoorbeeld: “Het is met het koninkrijk van de hemel als met een schat die verborgen lag in een akker. Iemand vond hem en verborg hem opnieuw, en in zijn vreugde verkocht hij alles wat hij had en kocht die akker” (Mattheüs 13:44). Een christen worden betekent ontdekken dat Christus (de Koning) een Schatkist vol heilige vreugde is, en het betekent “VERLIES” schrijven boven al het andere in de wereld met het doel hem te winnen. “Hij verkocht alles wat hij had en kocht die akker.”

Of in Lucas 14:33 waar Jezus nog een keer zei: “Zo geldt ook voor jullie: wie geen afstand doet van al zijn bezittingen, kan mijn leerling niet zijn.” Anders gezegd, een leerling van Jezus worden betekent “VERLIES” in grote rode letters schrijven boven al uw bezittingen – en al het andere wat deze wereld te bieden heeft.

Wat dit betekent in de praktijk

Wat betekent dat nu in de praktijk? Ik denk dat het vier dingen betekent:

1. Het betekent dat wanneer ik word opgeroepen om te kiezen tussen iets van deze wereld of Christus, ik Christus kies.
2. Het betekent dat ik zal omgaan met de dingen van deze wereld op manieren die me dichterbij Christus brengen zodat ik meer van Christus krijg en meer bij hem kan zijn via de manier waarop ik met de wereld omga.
3. Het betekent dat ik altijd om zal gaan met de dingen van deze wereld op manieren die me laten zien dat ze niet mijn schat zijn maar eerder laten zien dat Christus mijn schat is.
4. Het betekent dat als ik iets of alles verlies wat deze wereld te bieden heeft, ik mijn vreugde niet zal verliezen of mijn schat of mijn leven want dat allemaal is Christus.

Dat nu was de rekening die Paulus had opgesteld in zijn ziel (v. 8): “Alles beschouw ik als verlies, want alles wordt overtroffen door het kennen van Christus Jezus, mijn Heer.” Christus is alles en al het andere is verlies.

Waarom is dit de voorbereidingswijze voor het lijden?

Laten we nu even een stap terug doen en ons oriënteren. Ik ben nog niet klaar met het eerste punt: namelijk dat dit Paulus’ manier is om zich op het lijden voor te bereiden. Waarom zeg ik dat? Waarom is een christen worden en “VERLIES” schrijven boven alles in uw leven behalve Christus een manier van voorbereiden op het lijden?

Het antwoord is dat lijden niets meer is dan de wegneming van slechte of goede dingen die de wereld ons voor ons plezier biedt – reputatie, waardering binnen de eigen kring, baan, geld, echtgenoot, seksueel leven, kinderen, vrienden, gezondheid, kracht, zichtvermogen, hoorvermogen, succes, enzovoort. Wanneer deze dingen weg worden genomen (gedwongen of door omstandigheden of vrijwillig), lijden we. Maar wanneer we Paulus en de leer van Jezus hadden gevolgd en ze dus als verlies hadden ingecalculeerd ten opzichte van de overstijgende waarde van de verkrijging van Christus, dan zijn we bereid te lijden.

Als wanneer je een christen wordt, je een groot rood “VERLIES” schrijft boven alle dingen in de wereld behalve Christus, dan, als Christus je roept om afstand te doen van sommige van die dingen, is dat niet vreemd of onverwacht. De pijn en het verdriet mogen groot zijn. De tranen mogen rijkelijk zijn, zoals dat ook was voor Jezus in Getsemane. Maar we zullen voorbereid zijn. We zullen weten dat de waarde van Christus alle dingen die de wereld kan bieden, overstijgt, en dat door die dingen te verliezen we meer van Christus terugkrijgen.

2. Paulus’ ervaring met lijden

Dan, in de tweede helft van vers 8, gaat Paulus van voorbereiden van het lijden naar daadwerkelijk lijden. Hij gaat van het zien van alles als verlies in de eerste helft van vers 8 naar het eigenlijke totale verlies lijden in de tweede helft van de vers. “…omwille van wie [dat is Christus] ik alles heb prijsgegeven. In mijn ogen is het waardeloze troep, want ik wil Christus winnen.” Dat zullen we volgende week gaan zien. Paulus ondervond zoveel daadwerkelijk verlies van alledaagse voordelen en werelds gemak dat hij niet slechts dingen als verlies beschouwde; hij leed verlies. Hij had zich voorbereid door zijn waarden om te gooien en nu werd hij getest. Waardeerde hij echt Christus boven alles?

3. Paulus’ doel (en Gods bestemming) van het lijden

Laat me afsluiten door onze aandacht te leggen op Paulus’ doel en Gods bestemming met dit lijden. Waarom bestemde God en accepteerde Paulus de verliezen die voor hem erbij hoorden om een christen te zijn?

Paulus geeft keer op keer het antwoord in deze verzen zodat we het punt niet kunnen missen. Hij is niet passief in het verlies lijden. Hij is doelgericht. En zijn doel is het verkrijgen van Christus.

• Vers 7: “Ben ik omwille van Christus als verlies gaan beschouwen.”
• Vers 8a: “Alles beschouw ik als verlies, want alles wordt overtroffen door het kennen van Christus Jezus, mijn Heer.”
• Vers 8b: “Omwille van wie ik alles heb prijsgegeven.”
• Vers 8c: “In mijn ogen is het waardeloze troep, want ik wil Christus winnen …”
• Vers 9: “… één met Hem zijn [zodat ik Gods rechtvaardigheid heb en niet mijn eigen] …”
• Vers 10a: “(nog steeds benoemt hij zijn doel achter het accepteren van het verlies van alle dingen) “… Ik wil Christus kennen”
• Verzen 10b-11: (gevolgd door vier specifieke dingen van wat het betekent om Christus te kennen)

• “… door de kracht van zijn opstanding te ervaren”; en
• “door te delen in zijn lijden”;
• “aan Hem gelijk te worden in zijn dood”;
• “in de hoop ook zelf uit de dood op te staan.”

Met andere woorden, wat Paulus volhardt in het lijden van het verlies van alle dingen is het vertrouwen dat met zijn verlies van dierbare wereldse dingen, hij iets dierbaarders wint – Christus!

En twee keer wordt deze winst, kennen genoemd – vers 8a: “…alles wordt overtroffen door het kennen van Christus Jezus, mijn Heer.” Vers 10: “Ik wil Christus kennen.” Dit is de innige factor van het lijden. Willen we hem kennen? Willen we persoonlijker met hem worden en diepgaander en echter en hechter met hem – zoveel zelfs dat we alles als verlies beschouwen om de grootste van alle schatten te verkrijgen?

Als we dat doen, zullen we bereid zijn te lijden. Als we dat niet doen, zullen we er door verrast worden en zullen we opstandig reageren. Moge de Heer onze ogen openen voor de overstijgende waarde van het kennen van Christus!

---

Noot van de vertaler
¹Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV21)
² Originele titel: Trusting God, Even When Life Hurts
³ Een christelijk-evangelische organisatie
⁴ Originele titel: Night of Weeping, When God’s Children Suffer