Wat houdt het in om God te zegenen?

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Mijn stelling is dat als in de Schrift God mensen “zegent”, ze daardoor geholpen en in kracht voorzien zijn, en beter af zijn dan daarvoor maar wanneer mensen God “zegenen” hij niet geholpen is, in kracht voorzien is noch beter af is. Eerder (zoals C.A. Keller dat formuleerde in THAT, I, 361) is het menselijk zegenen van God een “uitdrukking van prijzende dankzegging” (ein lobendes Danksagen), als het in het Oude Testament gaat over God zegenen, is dat geen “aanduiding van een proces dat doelt op de toename van Gods kracht” (THAT, I, 361). Het is een “uitroep van dankbaarheid en bewondering” (THAT, I, 357).

Dit is geenszins een vreemd semantisch fenomeen. Als God de oorspronkelijke en onuitputtelijke “zegenaar” is, dan moet hij boven alle andere staan in een “gezegende” stand– de overvloed en bron van alle “zegeningen.” Als dat zo is zou “U ben gezegend!” een zeer normale uitbarsting van verheerlijking zijn. Dat deze erkenning en vreugdevolle uitroep van Gods gelukzaligheid beschreven moet worden als “God zegenen” is niet ongewoon. Andere vergelijkingen, maar geen exacte, zouden uitdrukkingen van ons zijn zoals: “Ik loof de Heer” of “Laat ons zijn naam verheerlijken.” Deze uitdrukkingen bieden beide een goede erkenning en geven vreugdevol uiting aan Gods grootheid en zijn verheven status. Ze zijn niet bedoeld om God groter of hoger te maken. Dus God zegenen betekent erkenning van zijn grote rijkdom, kracht en genadige gulheid, en is ter uitdrukking van onze dankbaarheid en vreugde in het zien en ervaren daarvan.

Hier volgen enkele teksten die me tot deze conclusie brachten:

Deuteronomium 8:10 Wanneer u daar volop te eten hebt, dank de HEER, uw God, dan voor het goede land dat Hij u gegeven heeft.¹

Hier is “zegen” praktisch identitiek aan “dank” of “dankbare erkenning als gever van zegeningen.”

Psalm 100:4 Kom zijn poorten binnen met een loflied, hef in zijn voorhoven een lofzang aan, breng Hem hulde, prijs zijn naam.

Psalm 145:10 Laten al uw schepselen U loven, HEER, en uw getrouwen U prijzen.

Psalm 103:2 Prijs de HEER, mijn ziel, vergeet niet één van zijn weldaden.

Psalm 96:2-3 Zing voor de HEER, prijs zijn naam, verkondig van dag tot dag dat Hij ons redt. Maak aan alle volken zijn majesteit bekend, aan alle naties zijn wonderdaden.

Hier betekent zegenen waarschijnlijk: maak met vreugde al deze goede dingen van God bekend.

Psalm 104:1 Prijs de HEER, mijn ziel. HEER, mijn God, hoe groot bent U. Met glans en glorie bent U bekleed.

Deze psalm begint en eindigt met “Prijs de HEER, mijn ziel.” Waarschijnlijk betekent dit dat de psalm bedoeld is als zegening. Zodoende betekent God zegenen, van harte dingen zeggen als “God, u bent ontzettend groot!”

1 Kronieken 29:10 Toen loofde David de HEER, ten aanhoren van de hele gemeenschap. Hij zei: ‘Geprezen bent U, HEER, God van onze voorvader Israël, voor altijd en eeuwig.’

Dit is een helder voorbeeld van wat iemand doet als diegene de heer zegent: hij noemt hem geprezen! Hetzelfde is te zien in de vergelijking met Genesis 24:27 en 48.

Psalm 34:2 De HEER wil ik prijzen, elk uur van de dag, mijn mond is altijd vol van zijn lof.

Psalm 145: 1-2, 21 U, mijn God en koning, wil ik roemen, uw naam prijzen tot in eeuwigheid. Elke dag opnieuw wil ik U prijzen, uw naam loven tot in eeuwigheid. Laat zó mijn mond de lof spreken van de HEER, en alles wat leeft zijn heilige naam prijzen, tot in eeuwigheid.

Psalm 113:1,2 Halleluja! Loof, dienaren van de HEER, loof de naam van de HEER. De naam van de HEER zij geprezen van nu tot in eeuwigheid.

---

Noot van de vertaler

¹ Bijbelteksten zijn geciteerd uit de Nieuwe Bijbelvertaling van 2021 (NBV21). In veel Nederlandse Bijbelvertalingen worden in de plaats van het begrip ‘zegenen’ woorden gebruikt als ‘prijzen’ of ‘loven’ als het gaat om mensen die God ‘zegenen’. In de NBV21 wordt op deze manier ‘zegenen’ onder andere gebruikt in Efeziërs 1:3 en 4 en Psalm 134:1.