Wat maakt dat nou uit?

Uit Bijbelse Boeken en Preken

Weinig doctrines, als die er al zijn, doen het debat zo oplaaien en wakkeren wrevel tussen Christenen zo aan als de leer van de uitverkiezing. Het is een van die doctrines die mensen zo scherp verdelen dat sommigen oproepen tot een permanent uitstel van de discussie hierover.

Uitverkiezing is ook een doctrine waarover weinigen onverschillig zijn. De passie laait op aan beide kanten van de tweedeling. Zij die er tegen zijn, zien het als negeren van het belang van de menselijke vrijheid en menen dat het een donker schaduw werpt op de goedheid van God. Zij de het omarmen, houden van de zekerheid en gemak die het biedt en de overwinning van de goddelijke genade die het openbaart.

Wel, als het zoveel verdeeldheid oplevert, waarom zouden we ons er dan nog mee bezig houden? Als iemand die een passie voor deze leer heeft, wordt mij vaak gevraagd: “Wat maakt dat nou uit?” Ik ben ervan overtuigd dat Martin Luther herhaaldelijk diezelfde vraag gesteld kreeg. Misschien riep hij daarom deze leer van de uitverkiezing uit als het “hart van de kerk”. Het is interessant om te weten dat toen Luthers lichaam amper koud in het graf lag, zijn volgers zijn zienswijze radicaal wijzigden en afzwakten voor toekomstige generaties Lutheranen, waardoor ze een staak in het hart van de kerk dreven.

Uitverkiezing is in de eerste plaats van belang omdat het de kwestie van Gods waarheid betreft. Als de Augustijnse zienswijze betreffende de uitverkiezing die van de Bijbel is, en als de Bijbel waar is, dan is deze leer van uitverkiezing de waarheid van God en allen die waarheidsgetrouw zijn, hebben de plicht om het te omarmen en te verkondigen. Daarentegen, als de Augustijnse/gereformeerde zienswijze van de uitverkiezing niet Bijbels en/of niet waar is, dan vervormt dat Gods waarheid en moet die worden verworpen en verbannen.

Ten tweede, de leer van de uitverkiezing is verbonden met onze zekerheid van verlossing en via dat met onze heiliging. Toen Petrus de kenmerkende waarden van onze vooruitgang in heiliging bekend maakte, een lijst die opvallend lijkt op Paulus’ vrucht van de Geest, voegde hij het volgende toe:

“Span u daarom des te meer in om uw roeping en uitverkiezing waar te maken, broeders en zusters. Als u dit alles doet, komt u nooit ten val en zal u onbelemmerd toegang worden verleend tot het eeuwig koninkrijk van onze Heer en redder Jezus Christus. Daarom zal ik u hieraan blijven herinneren, hoewel u dit alles wel weet en gegrondvest bent in de waarheid die u hebt leren kennen.” (2 Petrus 1:10-12).

Dit is een krachtig en sober apostolische oproep tot gepaste ijver. Het is toewijding ten aanzien van de uitverkiezing. Als een Christen de uitverkiezing begrijpt, de uitverkiezing omarmt, en zekerheid verkrijgt mee te tellen onder de uitverkorenen, raakt hij vast geworteld in de waarheid van God – zo gegrondvest in deze waarheid dat hij ontdaan is van de neiging ten val te komen. Zekerheid en spirituele groei in godvruchtigheid gaan hand in hand.

Petrus versterkt deze oproep later als hij verkondigt dat God niet wil dat er ook maar enigen verloren gaan (2 Peter 3:9). “Enigen” verwijst terug naar het woord “ons” als zijn antecedent, en “ons” op zijn beurt, naar de geadresseerden in de epistels van Petrus, namelijk de uitverkorenen. Dit vers, zo ver afstaande van verstoring of ontkrachting van de uitverkiezing zoals de tegenstanders van de uitverkiezing beweren, bevestigt dat eigenlijk.

Ten derde, de leer van de uitverkiezing bevestigt de volle heerschappij van God en maakt een einde aan elke heidense of humanistisch idee dat Gods heerschappij door de menselijke vrijheid wordt begrensd. Zo’n godslasterlijke zienswijze zet de Bijbel op z’n kop en maakt de mens tot heerser in plaats van God. De Bijbelse zienswijze is dat de menselijke vrijheid zover als mogelijk reëel is maar dat zij altijd begrensd is door Gods heerschappij.

Ten vierde, de leer van de uitverkiezing gooit elke basis voor menselijke trots en verdienste aan diggelen. In deze leer manifesteert de goedertierenheid van de genade zichzelf ten volle zodat het schepsel beseft dat het niets heeft waarmee het kan pochen omdat zijn verlossing een zuivere genadegift is zonder bijmenging van menselijke verdienste of belangrijke daden.

Tot slot, vanwege de bovengenoemde redenen en andere die hier niet zijn besproken, zijn de grootsheid en voortreffelijkheid van God zo verheven dat het schepsel door de Heilige Geest is gaan beseffen wat ware aanbidding is. Nu vereren we God als God en roepen we onze opperste dankbaarheid voor Hem uit.